1. Lý do chọn biện pháp.

Năng lực ngôn ngữ là một trong 7 năng lực then chốt của chương trình giáo dục phổ thông 2018. Năng lực ngôn ngữ phát triển cho học sinh các hoạt động Nghe, Đọc, Nói và viết. Qua đó giúp các em sử dụng thành thạo Tiếng Việt.

Phân môn Luyện từ và câu (LTVC) ở lớp 5 cung cấp cho học sinh một số kiến thức về ngữ pháp, cấu trúc câu,… ngoài ra còn cung cấp cho học sinh một số vốn từ để tăng cường kiến thức Tiếng Việt trong giao tiếp nói và viết. Có thể khẳng định rằng phân môn LTVC là xương sống của ngôn ngữ. Nếu một học sinh khong nắm được kiến thức phân môn này thì việc sư dụng tiếng việt sẽ không hiệu quả khi qua tiếp trong nói và viết.

Tuy nhiên một thực tế hiện nay là đa số học sinh lớp 5 đều không thích học phân môn này bởi nó khó hơn các phân môn còn lại như tập đọc hay nói và nghe,... Do đó việc dạy học phân môn LTVC là tương đối khó khăn cho giáo viên. Nếu giáo viên không chịu kho tìm hiểu, học tập để có những phương pháp dạy học tích cực, thu hút các em, tạo cho các em tinh thần thoải mái học tập, tự giác chăm chỉ thì kết quả đạt được sẽ không như mong muốn.

Tại trường tiểu học ………. Ngay từ đầu năm học này nhà trường đã có nhiều kế hoạch để giúp giáo viên thực hiện chương trình phổ thông 2018 một cách đầy đủ nhất. Cụ thể: Nhà trường đã tổ chức tập huấn chuyên môn, các các nội dung liên quan đến chương trình giáo dục phổ thông 2018; Tập huấn theo hướng PTNL để giáo viên triển khai thực hiện đúng Thông tư 32 của Bộ Giáo dục. Bên cạnh đó nhà trường cũng đã mua sắp trang thiết bị, cơ sở vật chất để đáp ứng yêu cầu dạy học mới. Tạo mọi điều kiện thuận lợi để giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Với cá nhân tôi, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy nhiều năm ở đối tuwongj học sinh lớp 5, tôi đã nắm rõ về đặc điểm tâm sinh lí của các em, hiểu được tinh thần, thái độ khi học phần môn này. Do đó, sau khi được tập huấn về dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Tôi đã xem rất nhiều tài liệu có liên quan đến cách dạy học mới này, với mong muốn sẽ tổ chức dạy một cách khoa học và mang lại hiệu quả cao nhất cho học sinh. Sau một thời gian nghiên cứu, học hỏi, tìm tòi từ nhiều nguồn học liệu khác nhau tôi đã tìm ra một trong những yếu tố góp phần nên thành công trong việc giúp học sinh học tốt pân môn LTVC. Do đó trong năm học này tôi quyết định chia sẻ những kinh nghiệm vừa qua của bản thân thông qua đề tài với tên gọi: “Vận dụng sáng tạo CNTT trong giờ học Luyện từ và câu nhằm tạo hứng thú để phát triển năng lực ngôn ngữ cho học sinh lớp 5.” làm nội dung nghiên cứu.

2. Thực trạng biện pháp

2.1. Thuận lợi

Năm học 2024 – 2025, là năm thứ nhất áp dụng chương trình GDPT 2018 ở lớp 5, với cách dạy học mới là tạo cho học sinh môi trường học tập thân thiện, tự chủ, tự học để giải quyết vấn đề sáng tạo. Có thể nói rằng đây là một hình thức tổ chức dạy học hiện đại, đáp ứng sự đối mới của xã hội trong thời đại bùng nổ CNTT 4.0. Do đó điều thuận lợi đầu tiên của việc triển khai đề tài này là Ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm đến công tác dạy và học nên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên được tiếp cận cái mới, tiếp cận các phương pháp dạy học phát triển năng lực, trang bị các phương tiện dạy học đáp ứng yêu cầu của chương trình.

Giáo viên giảng dạy có tâm với nghề, nhiệt huyết, không ngại khó, ngại khổ quyết tâm tìm hiểu, học tập những phương pháp dạy học đổi mới nhằm thay đổi ý thức học tập của các em, tạo cho các em những tiết học vui vẻ, thân thiện và tích cực thông qua nhiều phương pháp tổ chức khác nhau.

Một thuận lợi nữa là phía các gia đình phụ huynh học sinh cũng rất ủng hộ với chương trình giáo dục mới của nhà trường luôn bám sát quá trình họ tập của con em. Luôn trao đổi với giáo viên để cùng hướng tới cách học tậ mới này. Ngoài ra phụ huynh cũng đã trang bị nhiều trang thiết bị học tập theo yêu cầu của nhà trường, tạo điều kiện cho các cháu đượng học tập thoải mái nhất.

Đối tượng các em học sinh đều ngoan, biết vâng lời thầy cô nên giáo viên rất dễ tiếp cận các em và triển khai đầy đủ các phương pháp dạy học theo phát triển phẩm chất năng lực đã quy định.

2.2. Khó khăn

Nhưng bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó thì quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài này tôi cũng gặp không ít khó khăn. Cụ thể:

- Chương trình phổ thông 2018 mới áp dụng ở lớp 5 năm thứ hai nên còn rất nhiều bỡ ngỡ cho giáo viên, kinh ghiệm tổ chức dạy học theo hướng chuyển đổi số cồn gặp nhiều khó khăn.

- Kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao của giáo viên còn hạn chế nên chưa khai thác hết các học liệu số cũng như tạo được nhiều trò chơi hiện đại để thu hút các em.

- Một số em chưa chăm học, thiếu tập trung trong tiết học nên việc áp dụng trò chơi trong một số tiết học chưa hoàn thhiện.

- Một số gia đình cưng chiều con quá mức, dẫn đến khi đến lớp các em thiếu tập trong trong học tập, thiếu hợp tác với thầy cô nên việc ứng dụng CNTT trong tiết học đôi khi gặp trở ngại.

2.3. Khảo sát thực trạng

Để có cái nhìn tổng quát về tính khả thi trước khi thực hiện đề tài. Tôi đã khảo sát bằng hình thức đánh giá qua trao đổi, theo dõi hồ sơ học tập để xác định mức độ học phân môn LTVC của các em đã đạt ở mức nào để từ đó tôi có cái nhìn tổng thể và xây dựng những phương pháp dạy học phù hợp nhằm giúp các em học tốt môn học này:

Như vậy qua bảng khảo sát trên đã giúp tôi nhận thấy khả năng học tốt phân môn LTCV ở lớp 5 vẫn chưa thật đồng đều. Số em học tốt đang ở mức khiêm tốn, trong khi đó số em ở mức chưa hoàn thành vẫn chiếm tỷ lệ tương đối cao. Vì thế việc thay đổi phương pháp dạy học nhằm giúp học sinh học tốt môn LTVC là cần phải làm ngay.

3. Nội dung biện pháp.

Giải pháp 1: Tăng cường hứng thú khi học LTVC qua một số minh chứng từ học liệu số.

……………………….

Giải pháp 2: Tích hợp trò chơi để khích lệ các em trong giờ LTVC.

………………………….

Giải pháp 3. Kết hợp linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực và phương pháp dạy học truyền thống để tạo hứng thú cho học sinh.

……………………………..

Nâng cao kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 trong tiết đọc của môn Tiếng Việt