Tích hợp một số trò chơi để dạy học môn Toán lớp 1 nhằm phát triển phẩm chất năng lực của học sinh, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống

 I. PHẦN MỞ ĐẦU.

1. Lý do chọn đề tài:

Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh là một phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, học sinh tự tìm hiểu và giải quyết vấn đề dự trên sự tổ chức và hướng dẫn của giáo viên, qua đó các em phát triển được những phẩm chất, năng lực vốn có của mình như phẩm chất nhân ái, trung thực, trách nhiệm,…hoặc phát triển các năng lực như năng lực chung hay năng lực đặc thù. Trong chương trình giáo dục tổng thể 2018 Bộ Giáo dục cũng yêu cầu các trường học tổ chức dạy học theo hướng phát triển phẩm chất lăng lực học sinh.

Môn Toán là một môn học trọng điểm trong chương trình dạy học phổ thông, nhất là lớp Một, một lớp đầu cấp, đặt nền móng cho hình thành và phát triển kĩ năng toán học, chính vì vậy việc dạy học môn này cho các em lớp Một theo hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu nhiều tài liệu hướng dẫn, tìm hiểu nhiều phương pháp dạy học mới kết hợp với những phương pháp dạy học truyền thống tối ưu để xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp đối tượng.

Nhận thức được vấn đề trên, nên ngay sau khi được tập huấn về dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Tôi đã xem rất nhiều tài liệu có liên quan đến cách dạy học mới này, mới mong muốn sẽ tổ chức dạy một cách khoa học và mang lại hiệu quả cao nhất cho học sinh. Sau một thời gian nghiên cứu, học hỏi, tìm tòi từ nhiều nguồn học liệu khác nhau tôi đã tìm ra một trong những yếu tố góp phần nên thành công trong dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh đó là trò chơi. Trò chơi là một phương pháp dạy học không phải là mới nữa bởi trong dạy học truyền thống trước đây chúng tôi cũng đã thường xuyên sử dụng để gây hứng thú cho học sinh. Nhưng những loại trò chơi ngày xưa chưa phát huy được phẩm chất, năng lực học sinh mà chủ yếu là để gây hứng thú và tránh sự nhàm chán trong mỗi giờ học. Kết hợp với những kinh nghiệm trong và những phương pháp dạy học đổi mới, tôi đã thiết kế ra những trò chơi hết sức bổ ích, vừa giúp học sinh tránh nhàm chán trong mỗi tiết học, tạo hứng thú khi tiếp thu bài mới đồng thời phát triển phẩm chất, năng lực cho các em. Những trò chơi tôi thiết kế, sau khi áp dụng khảo nghiệm đều nhận thấy những hiệu quả cao sau mỗi bài dạy.

Trên tinh thần đó năm học này tôi quyết định chia sẻ những kinh nghiệm vừa qua của bản thân thông qua biện pháp giáo dục với tên gọi: “Tích hợp một số trò chơi để dạy học môn Toán lớp 1 nhằm phát triển phẩm chất năng lực của học sinh, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống” làm nội dung nghiên cứu.

II. PHẦN NỘI DUNG.

1. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.

1.1. Thuận lợi

Trong những năm qua, việc dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực của giáo viên đã được Ban giám hiệu nhà trường đặc biệt quan tâm và triển khai tập huấn. Trang thiết bị dạy học có sử dụng CNTT như laptop, máy chiếu đã được trang bị để giáo viên thực hiện dạy các bài trình chiếu. Còn trong dạy học bình thường nhà trường cũng khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên sáng tạo trong các phương pháp dạy học, các hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp với đối tượng học sinh, phù hợp với đặc thù môn học và đặc biệt luôn bám sát đúng chương trình và mục tiêu bài học. Tuy nhiên với nhiều lý do khác nhau nên chất lượng cũng như số lượng về thể loại này chưa được phong phú và đa dạng.

1.2. Khó khăn

Nhưng bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó thì việc thiết kế được một trò chơi để dạy học theo hướng phát triển phẩnm chất năng lực cho học sinh là không hề đơn giản. Thể loại này đòi hỏi giáo viên phải có kĩ năng chuyên môn vững vàng, có sáng tạo trong học tập và đặc biệt phải chịu khó tìm tòi để tạo ra những trò chơi hấp dẫn tránh sử dụng một loại trò chơi sẽ làm học sinh nhàm chán. Ngoài những yếu tố giỏi về chuyên môn, đa dạng về các phương pháp dạy học thì đòi hỏi phải sử dụng thành thạo phần mềm soạn bài giảng điện tử để thiết kế trò chơi trên bài giảng. Chính vì những điều kiện đó mà số lượng giáo viên hưởng ứng thiết kế trò chơi tương tác chưa được đồng đều.

Tôi đã khảo sát bằng phiếu điều tra về sở thích của các em nếu học có trò chơi và nhận được kết quả như sau

Như vậy qua bảng khảo sát trên đã giúp tôi nhận thấy việc tổ chức trò chơi lồng ghép vào trong một số tiết dạy là hoàn toàn phù hợp với tâm lý lứa tuổi các em. Chính vì thế việc được thầy, cô dạy học vui, có trò chơi thay đổi không khí căng thẳng mà lại thêm phần dễ hiểu thì không còn gì thích hơn.

2. Nội dung và hình thức của giải pháp:

2.1. Nhóm trò chơi Khởi động (kiểm tra bài cũ)

………….

- Trò chơi Năm cánh hoa vui

…………………

2.2. Nhóm trò chơi bài tập (thay thế cách làm bài tập)

* Trò chơi thứ nhất: Ong đi tìm hoa

………………………….

2.3. Nhóm trò chơi củng cố.

…………………

* Trò chơi thứ nhất: Ô cửa bí mật.

…………………………….

* Trò chơi thứ hai Quả bóng niềm vui.

……………………………