Đổi mới phương pháp dạy học môn toán lớp 1 theo hướng phát triển năng lực

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn biện pháp.

Dạy học phát triển năng lực là một hình thức dạy học đổi mới được triển khai thực hiện kể từ khi Thông tư 32 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành kể từ năm học 2020 – 2021 đến nay. Đây là cách dạy học phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội đáp ứng yêu cầu chung của cả nước. Tuy nhiên việc triển khai, tổ chức cách dạy học này không hề đơn giản, nó là cả một tổng thể hài hoà từ nhà trường đến gia đình và xã hội. Phải có sự đồng bộ trừ trên xuống dưới thì mới thực hiện có hiệu quả được cách dạy học này.

Đối với môn Toán ở lớp 1 có mục tiêu cung cấp cho học sinh những kiến thức về các phép tính cộng, trừ không nhớ trong phạm vi 100; các hình khối, đại lượng và đo lại lượng (đo độ dài và thời gian). Với chương trình này mà chuyển từ cách học truyền thống sang cách học tự chủ để giải quyết vấn đề sáng tạo là cả một chẳng đường dài. Bởi đối tượng lớp 1 các em còn ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng và còn lệ thuộc vào gia đình, từ bữa ăn đến giấc ngủ. Nên muốn làm được điều này đòi hỏi giáo viên phải sáng tạo trong dạy học, cập nhật kịp thời các phương pháp dạy học tích cực để thu hút các em, có thể mới thay đổi được ý thức và cách học đổi mới.

Vậy làm sao để vận dụng một cách hài hoà giữa các phương pháp dạy học truyền thống với các phương pháp dạy học tích cực để chuyển đổi cách dạy theo hướng phát triển năng lực cho học sinh là cả một chẳng dường hết sức gian nan, vất và đồi hỏi phải có thời gian dài nghiên cứu và thực nghiệm. Đối với tôi, là một giáo viên tiểu học, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu rất nhiều phương pháp, kĩ thật dạy học mới, sau đó tôi so sánh giữa những phương pháp mới và những phương pháp truyền thống để đánh mức độ hiệu quả của mỗi loại phương pháp, từ đó rút ra cho mình những phương pháp dạy hoc phù hợp nhất với đối tượng học sinh ở trường minh đang công tác. Chính vì vậy sau một thời gian học tập tôi nhận thấy có khá nhiều phương pháp dạy học dạy học tích cực thú vị, làm thay đổi được phong cách học tập của các em, giúp các em chuyển từ cách học thụ động sang cách học chủ động. Ngoài ra với cách dạy học này còn giúp các em biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống ngay sau bài học chứ không phải như trước đây chỉ học thuộc mà không thực hành được ngoài thực tế. Chính vì vậy mà tôi đã vận dụng được một số phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực mang lại hiêu quả cao trong dạy học môn Toán ở lớp 1. Do đó tôi quyết định chọn đề tài: “Đổi mới phương pháp dạy học môn toán lớp 1 theo hướng phát triển năng lực” làm đề tài nghiên cứu và áp dụng vào quá trình dạy học của mình.

II. THỰC TRẠNG.

1. Thuận lợi

Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã tập huấn chuyên môn cho giáo viên dạy lớp 1. Bên cạnh đó nhà trường cũng trang bị một số cơ sở vật chất để giáo viên thực hiện dạy học theo phát triển phẩm chất năng lực.

Đội ngũ giáo viên khoẻ, trẻ, năng động và nhiệt tình, có chuyên môn vững vàng, kĩ năng sử dụng CNTT khá tốt đáp ứng được yêu cầu đổi mới.

Đa số gia đình phụ huynh học sinh rất ủng hộ với chương trình giáo dục mới của nhà trường và đã sắm sửa đầy đủ sách vở và một số đồ dùng học tập để con em tham gia học theo quy định. Các gia đình luôn hợp tác chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm để giúp đỡ con cái khi ở nhà.

Đối tượng các em học sinh lớp 1 đều ngoan, biết vâng lời thầy cô nên giáo viên rất dễ tiếp cận các em và triển khai đầy đủ các phương pháp dạy học để tạo hứng thú, tích cực trong học toán cho các em.

2. Khó khăn

Nhưng bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó thì quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài này tôi cũng gặp không ít khó khăn như:

- Một số em đang học tập theo cách học cũ là lệ thuộc vào cô giáo, chưa tự giác, tích cực học bài. Cô giáo giao nhiệm vụ thì làm mà không thì thôi.

- Một số em ham chơi, chưa có ý thức chăm chỉ, chưa tích cực trong học tập môn học này mà chỉ học theo hình thức miễn cưỡng.

- Một số phụ huynh cưng chiều con cái quá mức, thường xuyên cho các cháu xem ti vi, điện thoại,… với những nội dung giải trí thiếu lành mạnh làm ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lí các em nên khi đến lớp, các em thường mất tập trung, thiếu tính tự giác tự chủ học bài..

- Một số em xem nhẹ môn Toán nên không chịu khó nghiên cứu, tìm hiểu theo tính tự giác mà chủ yếu là đối phó với giáo viên.

3. Khảo sát thực trạng

Để có cái nhìn tổng quát về tính khả thi trước khi thực hiện đề tài. Tôi đã khảo sát bằng hình thức đánh giá qua trao đổi, theo dõi hồ sơ học tập, sinh hoạt nhóm của các em để xác định tinh thần học môn toán:

Như vậy qua bảng khảo sát trên đã giúp tôi nhận thấy tinh thần học tập môn Toán ở lớp 1 vẫn chưa thật đồng đều. Số em tích cực học toán đang ở mức khiêm tốn, trong khi đó số em ở mức chưa chăm chỉ vẫn chiếm tỷ lệ tương đối cao. Vì thế việc thay đổi phương pháp dạy học nhằm phát tinh thần học tốt môn Toán là cần thiết và phải làm ngay.

III. NỘI DUNG

Giải pháp 1: Vận dụng chuyển đổi số để tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học toán.

……………………..

Giải pháp 2: Lồng ghép Stem vào bài học để tạo hứng thú cho học sinh.

Giáo dục STEM (STEM education) là một cách tiếp cận liên ngành trong …………………………………

Giải pháp 3: Tăng cường trò chơi trong bài giảng để tạo hứng thú, tích cực cho học sinh.

………………………………….