Tăng cường trò chơi ứng dụng để khuyến khích học sinh học tốt môn Tiếng Việt theo hướng phát triển phẩm chất năng lực

1. Lý do chọn biện pháp.

Môn Tiếng Việt ở tiểu học nói chung và ở lớp 1 nói riêng là một môn học trọng điểm, môn học này là tiền đề học sinh học tập các môn họ còn lại. Môn Tiếng Việt giáo dục và rèn luyện cho các em 4 kĩ năng cơ bản là nghe, đọc, nói và viết. Chính vì lẽ đó mà Chương trình giáo dục phổ thông 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa số tiết quy định của môn Tiếng Việt ở lớp 1 lên tới 420 tiết/năm còn môn Toán chỉ 105 tiết/năm, điều này đã khẳng định mức độ quan trọng của môn học này.

Tuy nhiên một thực tế hiện nay rất khổ cho giáo viên dạy lớp Một, đó là đối tượng các em quá nhỏ, nhiều em chưa qua mẫu giáo, chưa tiếp xúc với người lạ nên việc dạy học nói chung, dạy môn Tiếng Việt nói tiêng ở những tuần đầu hết sức vất vả. Các em chưa biết lắng nghe, chưa hiểu nội quy, một số em còn bị thay đổi đồng hồ sinh học (học cả ngày chưa quen,…) nên đến lớp thường thiếu tập trung, ngủ gật, hoặc làm việc riêng mà không chú ý đến bài học. Nếu bị nhắc nhở hoặc phê bình thì các em khóc, thiếu hợp tác,… dẫn đến công việc dạy đọc gặp nhiều khó khăn trong những tuần đầu học tập. Do đó, để việc tổ chức dạy học Tiếng Việt đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu đối tượng, tìm hiểu chương trình, tài liệu để tạo ra những tiết học hấp dẫn, lôi cuốn các em thì mới đạt được mụ đích dạy học của mình.

Tại trường tiểu học ………. , nơi tôi đang công tác là một đơn vị luôn được nhà trường đặc biệt quan tâm, nhất là dạy học theo chương trình giáo dục phổ thong 2018, vì đây là chương tình đổi mới toàn diện giáo dục nên sẽ rất khó khăn và bỡ ngỡ cho giáo viên. Do đó nhà trường đã chó nhiều hoạt động hỗ trợ như:  Tổ chức tập huấn chuyên môn, các các nội dung liên quan đến chương trình giáo dục phổ thông 2018. Thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên môn nghiên cứu bài học về các phương pháp, kĩ thuật dạy học mới, dây dnwjg tiết học hấp dẫn, phong phú để thu hút học sinh.

Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 1, với kinh nghiệm nghề nghiệp, tôi nắm vững đặc điểm tâm sinh lí các em lớp 1 kết hợp với những kiến thức chuyên môn được nhà trường tập huấn, đặc biệt là về phương pháp và cách thức tổ chức dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 nên tôi đã xây dựng nhiều giải pháp hay và hấp dẫn học sinh, giúp các em vui vẻ, tích cực và hứng thú để học tốt môn Tiếng Việt nói riêng và các môn học khác nói chung. Giải pháp: “Tăng cường trò chơi ứng dụng để khuyến khích học sinh học tốt môn Tiếng Việt theo hướng phát triển phẩm chất năng lực.” cũng là một trong những giải pháp đạt được nhiều hiệu quả tích cực. Qua đây tôi xin đưa ra nội dung chi tiết để trình bày trong hội thi giáo viên dạy giỏi cho nhăm học này.

2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.

2.1. Thuận lợi

Để dạy tốt môn Tiếng Việt cho các em qua 4 kĩ năng nói trên, giáo viên luôn phải nỗ lực hết mình, từ nghiên cứu tài liệu, tìm hiểu đặc điểm học sinh kết hợp với nhà trường,… Do đó trước nghiên cứu đề tài tôi đã gặp rất nhiều thuận lợi:

- Nhà trường trang bị tốt về các phương tiện công nghệ thông tin như ti vi, trườn truyền Internet. Đây là thuận lợi hàng đầu để giúp giáo viên tìm hiểu, các nguồn học liệu số, tìm hiểu các tài liệu về vốn từ,… để xây dựng kế hoạch bài học.

- Chuyên môn thường tổ chức nhiều chương trình chuyên đề về nghiên cứu bài học để giáo viên có cơ hội học tập, điều chỉnh các phương pháp dạy học tích cực từ đó tạ nên những tiết học hay, hấp dẫn học sinh.

- Đa số học sinh lớp 1 của tôi giảng dạy rất ngoan, biết vâng lời thầy cô nên giáo viên có nhiều cơ hội thay đổi phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng tiết dạy.

- Đa số mẹ, người thân quan tâm đến con em, luôn hợp tác chặt chẽ cùng thầy cô để giáo dục con em mình. Do đó giáo viên có nhiều cơ hội hỗ trợ và tiếp cận các em qua những hoạt động học tập và trải nghiệm.

2.2. Khó khăn

Nhưng bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó thì quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài này tôi cũng gặp không ít khó khăn như sau:

- Kĩ năng CNTT của giáo viên còn hạn chế nên việc tìm hiểu, xây dựng kho học liệu để cung cấp vốn từ cho các em ở những giai đoạn đầu khi áp dụng đề tài chưa phong phú và đa dạng.

- Đối tượng học sinh còn nhỏ, hiếu động thường mất tập trung trong giờ học nên nắm bắt vốn từ chưa nhanh nhẹn và hiệu quả, học trước, quên sau hoặc học được nhưng chưa vận dụng được,…

- Một số học sinh được gia đình cưng chiều nên thường đến lớp thiếu hợp tác với giáo, gây ra một số khó khăn khi triển khai các thể loại trò chơi cung cấp vốn từ trong bài học.

1.3. Tính mới của biện pháp.

- Biện pháp đã nghiên cứu theo hướng phát triển phẩm chất năng lực. Qua đó giúp các em phát triển các phẩm chất, năng lực, đặc biệt là năng tự học và giải quyết vấn đề.

- Biện pháp đã tạo ra được những trò chơi mới lạ, có tính công bằng, tương tác trực tiếp trong quá trình chơi làm thu hút học sinh chơi một cách sôi nổi, tích cực.

- Các trò chơi được lồng ghép một cách hài hoà ở các hoạt động khác nhau

- Biện pháp đã biết vận dụng một cách hài hoà và linh hoạt giữa các phương pháp dạy học truyền thống với các phương pháp dạy học tích cực để giúp các em tự chủ và tự học, qua đó từng bước lĩnh hội kiến thức và vận dụng vào thực tiễn cuộc sống.

- Thông qua các phương pháp dạy học và cách thực tổ chức dạy học trong biện pháp, giáo viên muốn gửi đến thông điệp: giáo dục học sinh phát triển phẩm chất, năng lực là hình thức giáo dục hiện đại, tạo nên một sân chơi học tập vui vẻ, hứng thú và tự giác. Để từ đó các em có cơ hội thể hiện bản thân, nhìn thấy những điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và biết điều chỉnh phù hợp và hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập của mình.

1.4. Khảo sát thực trạng

Để có cái nhìn tổng quát về chất lượng môn Tiếng Việt trước khi thực hiện đề tài. Tôi đã khảo sát bằng hình thức đánh giá qua trao đổi, theo dõi hồ sơ học tập, sinh hoạt nhóm của các em để xác định các em đã đạt ở mức nào để xây dựng những phương pháp dạy học phù hợp nhằm tăng cường Tiếng Việt cho các em, qua đó giúp các em phát triển năng lực ngôn ngữ:

TSHS	Hoàn thành tốt		Hoàn thành		Chưa hoàn thành
	SL	Tỉ lệ	SL	Tỉ lệ	SL	Tỉ lệ
35	15	42,9%	15	42,9%	5	14,2%

Như vậy qua bảng khảo sát trên đã giúp tôi nhận thấy chất lượng môn Tiếng Việt lớp 1…. Vẫn chưa thật đồng đều. Số em ở mức hoàn thành tốt đang ở mức khiêm tốn, trong khi đó số em ở mức chưa hoàn thành vẫn chiếm tỷ lệ tương đối cao. Vì thế việc thay đổi phương pháp dạy học tăng cường Tiếng Việt cho các em, qua đó giúp các em phát triển năng lực ngôn ngữ cần phải làm ngay.

3. Nội dung và hình thức của giải pháp:

Giải pháp 1. Tạo hứng thú cho học sinh học tốt Tiếng Việt qua trò chơi khởi động.

…………………………..

 

Giải pháp 2. Tạo hứng thú trong giờ học Tiếng Việt thông qua trò chơi luyện tập.

……………………………

Giải pháp 3. Tạo hứng thú cho các em thông qua trò chơi thực hành trong tiết tăng cường tiếng việt.

…………………………