Một số giải pháp phát triển kĩ năng đọc thành tiếng cho học sinh lớp 1 góp phần phát triển năng lực ngôn ngữ cho các em

1. Lí do chọn biện pháp.

Đọc thành tiếng là một kĩ năng đặc biệt quan trọng trong môn Tiếng Việt ở tiểu học nói chung và ở lớp 1 nói riêng. Đọc thành tiếng là hoạt động đời của mỗi trẻ khi bước vào lớp Một. Từ kĩ năng này mới từng bước hình thành các kĩ năng khác trong quá trình học tập và rèn luyện. Nếu học sinh không biết đọc hoặc đọc không đúng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tiếp nhận kiến thức từ các kĩ năng khác cũng như các môn học khác. Chính vì lẽ đó mà Chương trình giáo dục phổ thông 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa số tiết quy định của môn Tiếng Việt ở lớp 1 lên tới 420 tiết/năm còn môn Toán chỉ 105 tiết/năm, điều này đã khẳng định mức độ quan trọng của môn học này.

Tuy nhiên một thực tế hiện nay rất khổ cho giáo viên dạy lớp Một, đó là đối tượng các em quá nhỏ, nhiều em chưa qua mẫu giáo, chưa tiếp xúc với người lạ nên việc dạy học nói chung, dạy đọc nói tiêng ở những tuần đầu hết sức vất vả. Các em chưa biết lắng nghe, chưa hiểu nội quy, một số em còn bị thay đổi đồng hồ sinh học (học cả ngày chưa quen,…) nên đến lớp thường thiếu tập trung, ngủ gật, hoặc làm việc riêng mà không chú ý đến bài học. Nếu bị nhắc nhở hoặc phê bình thì các em khóc, thiếu hợp tác,… dẫn đến công việc dạy đọc gặp nhiều khó khăn trong những tuần đầu học tập.Do đó, để việc tổ chức dạy học Tiếng Việt nói chung, dạy đọc thành tiếng nói riêng đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu đối tượng, tìm hiểu chương trình, tài liệu để tạo ra những tiết học hấp dẫn, lôi cuốn các em thì mới đạt được mụ đích dạy học của mình.

Là một giáo viên đứng lớp, năm học này tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 1….Tôi hiểu rất rõ tâm sinh lí các em nên ngay từ đầu tôi đã phải nghiên cứu kĩ về các tài liệu dạy học phát triển phẩm chất năng lực và nhận thấy rằng, để giúp các em hoà nhập nhanh với môi trường học tập mới thì cách duy nhất là phải vận dụng linh hoạt nhiều yếu tốt như: cách tổ chức dạy học tự chủ tự học, các phương pháp dạy học tích cực,... thì mới nhanh chóng giúp các em phát triển được kĩ năng nghe nói, góp phần phát triển năng lực ngôn ngữ trong môn Tiếng Việt.

Do đó tôi đã vận dụng sáng tạo một số giải pháp nhằm tạo cho các em cơ hội học tập vui vẻ, tích cực và tự giác, vượt qua sự nhút nhát để tiết cận bài học nhanh hơn, hiệu hơn, đo đó tôi chọn đề tài “Một số giải pháp phát triển kĩ năng đọc thành tiếng cho học sinh lớp 1 góp phần phát triển năng lực ngôn ngữ cho các em”. làm biện pháp trình bày trong hội thi giáo viên giỏi.

2. Nội dung biện pháp

2.1. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng biện pháp

2.1.1. Thuận lợi

Năm học này tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm và dạy lớp 1… đây là đối tượng nhỏ nhất trong khối tiểu học. tuy nhiên ngay khi tiếp cận lớp, tôi cũng đã đón nhận nhiều sự thuận lợi trong quá trình nghiên cứu đề tài:

Nhà trường đặc biệt quan tâm đến học sinh và giáo viên lớp 1, luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi từ cơ sở vật chất đến công tác chuyên môn cho giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, qua đó có cơ hội giúp giáo viên tạo nên những tiết học hấp dẫn và thu hút học sinh.

Đối tượng các em ngoan, biết vâng lời cô giáo, không có em nào có biểu hiện khác nên thuận lợi cho viẹc triển khai các giải pháp trong tiết học

Bản thân tôi là một giáo viên nhiều năm dạy lớp 1, hiểu tâm sinh lý học sinh, yêu nghề, nhiệt huyết, không ngại khó, ngại khổ quyết tâm tìm hiểu, học tập những phương pháp dạy học đổi mới nhằm thay đổi ý thức học tập của các em, tạo cho các em những tiết học vui vẻ, thân thiện và tích cực thông qua nhiều phương pháp tổ chức khác nhau.

Một thuận lợi nữa là phía các gia đình phụ huynh học sinh cũng rất ủng hộ với chương trình giáo dục mới của nhà trường luôn bám sát quá trình họ tập của con em. Luôn trao đổi với giáo viên để cùng hướng tới cách học tập mới này. Ngoài ra phụ huynh cũng đã trang bị nhiều trang thiết bị học tập theo yêu cầu của nhà trường, tạo điều kiện cho các cháu đượng học tập thoải mái nhất.

2.1.2. Khó khăn

Nhưng bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó thì quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài này tôi cũng gặp không ít khó khăn. Cụ thể:

- Đối tượng học sinh nhỏ, chưa quen với nền nếp gò bó của nội quy lớp học nên thái độ học tập thất thường.

- Kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao của giáo viên còn hạn chế nên chưa khai thác hết các phương pháp dạy học theo hướng chuyển đổi số tỏng thời đại công nghệ 4.0.

- Cơ sở vật chất còn hạn chế nên chưa nghiên cứu và áp dụng được một số giải pháp cao, trong ứng dụng CNTT

- Một số em do bố mẹ cưng chiều, được xem nhiều điện thoại, các công cụ giải trí nên đến lớp tỏ ra thiếu tập trung, chưa chịu hợp tác với giáo viên.

2.1.3. Khảo sát thực trạng

Để có cái nhìn tổng quát về tính khả thi trước khi thực hiện đề tài. Tôi đã khảo sát bằng hình thức theo dõi quá trình đọc của từng em và đưa ra bảng số liệu dưới đây nhằm nắm bắt thực tế, qua đó xây dựng các giải pháp đổi mới để nâng cáo vấn đề đọc cho các em:

Như vậy qua bảng khảo sát trên đã giúp tôi nhận thấy khả năng đọc của các em lớp 1 chưa tốt. Số em đọc còn ít, trong khi đó số em chưa biết đọc vẫn chiếm tỷ lệ tương đối cao. Vì thế toi đã nghiên cứu và đưa ra một số giải pháp dưới đây nhằm phát triển kĩ năng đọc thành tiếng cho các em, góp phần phát triển năng lực ngôn ngữ.

2.2. Biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.

Giải pháp 1: Phát triển kĩ năng đọc thành tiếng qua hoạt thi đọc.

…………………….

Giải pháp 2: Phát triển kĩ năng đọc qua phương pháp đọc theo nhóm.

……………………..

Giải pháp 3: Phát triển kĩ đọc thành tiếng qua phương pháp trò chơi.

……………………………………….