Phát huy tinh thần chăm chỉ để học tốt môn Lịch sử và Địa lí lớp 4 qua một số giải pháp

I. Lí do chọn đề tài.

Môn học lịch sử và Địa lí lớp 4 có mục tiêu giúp học sinh khám phá thế giới tự nhiên và lịch sử xã hội xung quanh, học tập và vận dụng và thực tiễn. Đồng thời môn Lịch sử và địa lí còn góp phần cùng các môn học khác hình thành và phát triển năng lực chung (tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác., giải quyết vấn đề và sáng tạo). và các phẩm chất chủ yếu, đặc biệt là tính yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào về truyền thống dân tộc. Tuy nhiên, một thực tế hiện nay là đa số các em học sinh ở tiểu học không thích học môn học này. Lứa tuổi này các em chủ yếu là học môn Toán và Tiếng Việt để rèn luyện các kĩ năng cơ bản về đọc, viết và tính toán nên các môn Lịch sử và Địa lí chưa được các em tập trung. Tiếp đó môn học này cũng khô khan, thiếu những điểm nhấn để thu hút các em. Một vấn đề nữa là các tiết dạy của môn học này giáo viên chưa tạo được sự hưng thú.

Đối với trường TH….. trong những năm qua, dưới sự chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu nhà trường, sự ủng hộ của cha mẹ học sinh đã thay đổi được nhiều điều cho các em. Chất lượng học tập ngày một nâng cao, các em được học trong môi trường hiện đại. Trường đã xây dựng nơi học tập thân thiện, gần gũi cho các em để mỗi ngày các em đến trường là một niềm vui. Đặc biệt từ năm học 2020 – 2021 đến nay, khi triển khai thực hiện chưng trình giáo dục phổ thông 2018 nhà trường đã trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, tiết bị dạy học nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục của chương trình. Tuy nhiên tình hình một số học sinh thờ ơ với môn học lịch sử vẫn còn xảy ra, các em chỉ đọc bài, học bài với thái độ đối phó, qua loa.

Năm học 2023 – 2024, tôi được phân công chủ nhiệm và giảng dạy lớp 4…. gồm 35 em học sinh. Trong đó tôi tìm hiểu và nhận thấy vẫn có một số em chưa yêu môn lịch sử, chưa học lịch sử một cách nghiêm túc. Bởi thế ngay từ đầu năm học tôi rất băn khoăn và trăn trở làm thế nào để giúp học sinh trở lại với tình yêu lịch sử bởi nó là một phần của cuộc sống “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Chính vì vậy đã tìm hiểu bằng nhiều hình thức từ trao đổi với đồng nghiệp, chia sẻ với nhà trường, với cha mẹ học sinh và nghiên cứu thêm nhiều tài liệu để làm sao giúp các em trở lại yêu thích môn lịch sử để qua đó giáo dục các em tình yêu gia đình, làng xóm, quê hương. Vì vậy tôi đã nghiên cứu và chọn đề tài: “Phát huy tinh thần chăm chỉ để học tốt môn Lịch sử và Địa lí lớp 4 qua một số giải pháp.” làm biện pháp giáo dục.

II. Thực trạng

2.1. Thuận lợi

Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã tập huấn chuyên môn cho tất cả giáo viên về dạy học PTNL kể cả các lớp học chương trình mới và chương trình hiện hành. Bên cạnh đó nhà trường cũng trang bị một số CSVC để giáo viên thực hiện dạy học theo PC NL. Đội ngũ giáo viên khoẻ, trẻ, năng động và nhiệt tình nên rất dễ tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Một thuận lợi nữa là phía các gia đình phụ huynh học sinh cũng rất ủng hộ với chương trình giáo dục mới của nhà trường và đã sắm sửa đầy đủ sách vở và một số đồ dùng học tập để con em tham gia học theo quy định. Các gia đình luôn hợp tác chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm để giúp đỡ con cái khi ở nhà.

Đối tượng các em học sinh lớp 4 đều ngoan, biết vâng lời thầy cô nên giáo viên rất dễ tiếp cận các em và triển khai đầy đủ các phương pháp dạy học theo phát triển PCNL.

2.2. Khó khăn

- Một số em đang học tập theo cách học cũ là lệ thuộc vào cô giáo, chưa tự giác, tích cực học bài. Cô giáo giao nhiệm vụ thì làm mà không thì thôi.

- Một số em ham chơi, chưa có ý thức chăm chỉ, chưa tích cực trong học tập môn học này mà chỉ học theo hình thức miễn cưỡng.

- Một số phụ huynh cưng chiều con cái quá mức, thường xuyên cho các cháu xem ti vi, điện thoại,… với những nội dung giải trí thiếu lành mạnh làm ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lí các em nên khi đến lớp, các em thường mất tập trung, thiếu tính tự giác tự chủ học bài..

Một số em xem nhẹ môn học khoa học nên không chịu khó nghiên cứu, tìm hiểu theo tính tự giác mà chủ yếu là đối phó với giáo viên.

2.3 Khảo sát thực trạng

Ngay từ đầu năm học, sau khi nhận lớp tôi đã tiến hành khảo sát bằng phương pháp hỏi đáp để đánh giá thái độ các em đối với môn Học lịch sử thì tôi đã nhận đc kết quả như sau:

Như vậy nhìn vào bảng khảo sát cho ta thấy vẫn còn 5 em chưa thích học môn này và 12 em vẫn còn trong tình trạng thờ ơ, học cũng đc, không học cũng đc. Điều này đã làm tôi rất băn khoăn và lon lắng. Đây là một môn học quan trọng giúp cho các em biết về cội về nguồn để rồi trân trọng, biết ơn những gì cha ông đã làm được trong quá khứ và tiếp bước cha ông để trở thành người công dân tốt và tiếp bước cha anh xây dựng đất nước phồn vinh hơn.

Với những giải pháp cụ thể, sát thực và phù hợp với lứa tuổi và theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh. Biện pháp đã thổi một luồng gió với vào sự tích cực, chăm chỉ, và tình yêu môn Lịch sử Để rồi các em phấn khởi hơn, đam mê hơn khi học môn này. Với mỗi tiết học luôn tạo ra một không khí sôi nổi, hào hứng và tích cực. Đây là điểm nổi bật nhất của sự thành công đề tài làm cho chất lượng học tập môn Lịch sử tại lớp 4 của tôi tiến bộ một cách rõ nét và đạt hiệu quả cao vào cuối học kì I vừa rồi. sau đây tôi xin trình bày lại những giải pháp mà tôi đã áp dụng thành công trong thời gian vừa qua như sau:

III. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp

Giải pháp 1: Vận dụng sáng tạo các phương pháp dạy học tích cực để phát huy tính chăm chỉ cho các em.

…………………………..

Giải pháp 2: Xây dựng phong trào em yêu lịch sử

…………………….

Giải pháp 3: Lồng ghép trò chơi để phát huy tinh thần chăm chỉ.

………………………..