Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm

I. Đặt vấn đề.

1. Lí do chọn biện pháp.

Dạy học phát triển phẩm chất năng lực là quá trình thiết kế, tổ chức và phối hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học, tập trung vào kết quả đầu ra của quá trình này. Trong đó nhấn mạnh người học cần đạt được các mức năng lực như thế nào sau khi kết thúc một giai đoạn (hay một quá trình) dạy học.

Học sinh tiểu học như một tờ giấy trắng dễ vẽ nên một bức tranh đẹp nhưng cũng dễ bị vấy bẩn. Chính vì thế, là một giáo viên dạy tiểu học công việc không đơn giản chút nào. Chúng ta không đơn thuần chỉ là dạy học, truyền đạt kiến thức từ sách vở đến học sinh mà chúng ta phải giáo dục, uốn nắn đạo đức, rèn cho các em từng hành vi đạo đức đơn giản nhất, để từ đó giúp các em hình thành một nhân cách, phẩm chất tốt đẹp.

Là một giáo viên chủ nhiệm lớp 3 tại trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi đã có nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi rất mong muốn học trò của mình là những con ngoan, trò giỏi, tài đức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự tin, năng động, bản lĩnh bước vào đời, trở thành những người công dân có ích cho xã hội. Chính vì vậy mà ngay từ đầu năm học, vừa nhận xong lớp, tôi đã bắt tay ngay vào việc xây dựng kế hoạch chủ nhiệm, một công việc hết sức quan trọng và cần tiết. Đầu tiên, để có kế hoạch chủ nhiệm tốt, phù hợp với đặc thù của lớp, tôi đã tìm hiểu trên nhiều lĩnh vực như tìm hiểu kinh nhgiệm từ đồng nghiệp, tìm hiểu từ gia đình học sinh và từ các tài liệu liên quan để mong sao có một năm học thành công với vai trò giáo viên chủ nhiệm của mình. Do đó tôi quyết định chọn biện pháp: “Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm” làm nội dung nghiên cứu.

2. Nhiệm vụ thực hiện biện pháp:

- Tôi nghiên cứu từ các tài liệu, sách báo, từ chương trình tập huấn của nhà trường để có căn cứ pháp lý khi tiến hành nghiên cứu biện pháp.

- Khảo sát học sinh, khảo sát lớp học, tìm hiểu gia đình các em.

- Xây dựng các biện pháp phù hợp với đối tượng học sinh.

II. Thực trạng từ đơn vị công tác

1. Thuận lợi

Trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi là đơn vị đóng trên địa bàn trung tâm thị trấn Krông Năng, trường luôn được các cấp chính quyền cũng như ban giám  hiệu nhà trường, cha mẹ học sinh quan tâm nên cơ sở vật chất trong lớp cũng như cảnh quan luôn được đầu tư, mua sắm đầy đủ. Nhà trường luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho giáo viên và học sinh thực hiện tốt công tác dạy và học.

Đội ngũ giáo viên khỏe, trẻ và rất nhiệt tình trong công tác, luôn chú trọng đến chất lượng giáo dục học sinh từ đạo đức đến kiến tức văn hóa. Giáo viên luôn tìm tòi, học hỏi để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học để đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay của ngành giáo dục.

Đa số gia đình học sinh trong lớp đều là con em có hoàn cảnh khá giả, nên được trang bị đầy đủ sách vở và các thiết bị phụ vụ học tập tốt hơn. Bố mẹ luôn quan tâm con cái, thường xuyên trao đỏi và kết hợp với giáo viên chủ nhiệm để có sự giáo dục con em ở ngoài trường học một cách chu đáo và an toàn.

2. Khó khăn

ở lớp 3 các em còn nhỏ, ý thức chủ định phát triển chưa bền vững, tâm sinh lý thường bị tác động của các yếu tố bên ngoài nên nhiều khi còn lơ là chểnh mảng đến học học. Một số em thường xem nhiều nội dung giải trí trên Internet nên bị tác động, do đó các em hay nói cộc lốc, nói tiếng lóng, nói ngang trong giờ học,...

Điều này gây rất nhiều trở ngại cho giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục nền nếp, đạo đức nói chung và dạy học phát triển năng lực cho các em nói riêng.

3. Nguyên nhân, yếu tố tác động đến chất lượng công tác chủ nhiệm lớp

Nguyên nhân ảnh hưởng đén việc dạy học phát triển phẩm chất năng lực cho học sinh lớp 3 thì có nhiều nguyên nhân. Nhưng chủ yếu có 2 nguyên nhân tác động và ảnh hưởng nhiều nhất đến điều đó:

- Thứ nhất là nguyên nhân chủ quan: Đa số các em ở lớp 3 của tôi chủ nhiệm đều thuộc những gia đình có 1-2 con, nên các em luôn được bố mẹ cưng chiều, Mọi việc làm từ cá nhân đến sinh hoạt cộng đồng của các em đều do bố mẹ làm thay (thậm chí có em còn được bốt mẹ đút cơm trong mỗi bữa ăn), điều đó là một điểm yếu lớn nhất tạo cho học sinh tính ỉ lại, chây lời. Mỗi khi đến lớp các em lười hoạt động, ngại tham gia sonh hoạt cộng đồng, sinh hoạt tập thể nên những phẩm chất, năng lực của các em không được phát triển đúng mức.

- Thứ hai là nguyên nhân khách quan: Do sự phát triển bùng nổ của Công nghệ 4.0, mọi thứ đều có trên Internet, được phát tán trên mọi thiết bị điện tử: Tivi, máy tính, Aipat, điện thoại thông minh,…do đó sau giờ học các em đều dán mắt vào hnững chiếc máy tính, những chiếc điện thoại để xem. Có nhiều nội dung độc lại trên mạng đã đầu độc vào tâm trí các em, dẫn đến việc dạy học phát triển phẩm chất năng lực của giáo viên đã gặp không ít khó khăn. Nhưng với kinh nghiệm dạy học của bản thân tôi đã tìm ra được một số biện pháp để thay đổi phần nào những nguyên nhân trên và giúp các em phát triển được những phẩm chất, năng lực của mình. Dưới đây là những biện pháp đó.

III. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp:

1. Vai trò, ý nghĩa của biện pháp cụ thể có hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp.

Dạy học phát triển phẩm chất năng lực là phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Giáo viên đóng vai trò tổ chức, thông quan những nội dung rèn luyện, các em phát huy những phẩm chất và năng lực vốn có của mình. Chính vì vậy thông qua những bước thực hiện, biện pháp tôi trình bày có vai trò giúp học sinh tự rèn luyện những phẩm chất, năng lực của mình để từng bước hoàn thiện bản thân trỏe thành con ngoan, trò giỏi và biết lao động.

2. Nội dung cà cách thức thực hiện biện pháp

* Bước 1: Lựa chọn Hội đồng tự quản chuẩn mực.

...................................

Bước 2: Phân công nhiệm vụ ban cán sự lớp:

         .....................................

Bước 3: Sử dụng phương pháp nêu gương trong công tác chủ nhiệm.

……………………………..