sáng kiến Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 3 theo hướng giáo dục tích cực và hiện đại

PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong môi trường giáo dục tiểu học, giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò trung tâm, là người trực tiếp ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Không chỉ đơn thuần là người truyền đạt kiến thức, giáo viên chủ nhiệm còn là người tổ chức, quản lý lớp học, tạo lập môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, thân thiện và đầy tính nhân văn. Giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi nhất, am hiểu học sinh nhất, có vai trò định hướng, uốn nắn, động viên, khích lệ từng em vượt qua khó khăn trong học tập và cuộc sống. Trong lớp học, giáo viên chủ nhiệm giống như người cha, người mẹ thứ hai, luôn sát cánh cùng học sinh trong từng bước trưởng thành. Đặc biệt đối với học sinh lớp 3 – lứa tuổi đang dần phát triển mạnh mẽ về nhận thức, cảm xúc và hành vi – thì vai trò của giáo viên chủ nhiệm lại càng trở nên quan trọng. Đây là giai đoạn các em bắt đầu hình thành ý thức rõ ràng về bản thân, biết so sánh, biết phản biện, bắt đầu có nhu cầu khẳng định cái tôi, do đó rất cần sự định hướng đúng đắn từ người giáo viên chủ nhiệm.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học nói chung, lớp 3 nói riêng vẫn đang gặp nhiều thách thức. Trước hết, đặc điểm tâm sinh lý của học sinh lớp 3 là còn hiếu động, cảm tính, dễ bị tác động bởi môi trường xung quanh nhưng lại chưa biết cách kiểm soát hành vi của bản thân. Một số em thiếu sự quan tâm từ gia đình, hoặc sống trong môi trường thiếu ổn định dẫn đến việc tiếp thu kiến thức chậm, thiếu kỹ năng giao tiếp, chưa chủ động hợp tác trong học tập. Không ít học sinh vẫn còn tình trạng quên đồ dùng học tập, đến lớp muộn, thụ động trong phát biểu, chưa tích cực tham gia các phong trào tập thể. Mặt khác, phụ huynh vẫn còn tư tưởng giao phó hoàn toàn việc giáo dục con em cho nhà trường, dẫn đến việc phối hợp giữa gia đình và giáo viên chưa hiệu quả. Một số giáo viên chủ nhiệm trẻ tuổi còn lúng túng trong việc xử lý tình huống sư phạm, thiếu linh hoạt trong phương pháp tổ chức lớp học. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả giáo dục và sự phát triển toàn diện của học sinh.

Từ những phân tích trên, tôi nhận thấy rằng để nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 3 trong bối cảnh hiện nay, cần có những giải pháp mang tính đổi mới nhưng vẫn gần gũi, thiết thực và phù hợp với thực tiễn trường lớp. Những giải pháp này cần hướng đến việc phát huy tính tích cực của học sinh, tăng cường mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với nhau, cũng như tăng cường phối hợp với phụ huynh trong giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm không chỉ dừng lại ở vai trò quản lý mà cần trở thành người truyền cảm hứng, người tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng linh hoạt, lấy học sinh làm trung tâm. Chính vì vậy, tôi mạnh dạn lựa chọn và thực hiện đề tài: “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 3 theo hướng giáo dục tích cực và hiện đại”, với mong muốn chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn và tìm ra hướng đi phù hợp để nâng cao chất lượng giáo dục trong công tác chủ nhiệm.

2. Mục tiêu của biện pháp

Đề tài này được thực hiện với mục tiêu trọng tâm là nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 3 thông qua việc áp dụng các biện pháp giáo dục tích cực, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và bối cảnh thực tiễn giáo dục hiện nay. Việc triển khai các biện pháp không chỉ nhằm xây dựng một tập thể lớp đoàn kết, thân thiện, có nề nếp rõ ràng, mà còn hướng đến việc hình thành ở học sinh những phẩm chất và năng lực cần thiết, phù hợp với yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới. Cụ thể, đề tài hướng đến các mục tiêu sau:

Thứ nhất, giúp giáo viên chủ nhiệm xác định rõ vai trò của mình trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục toàn diện cho học sinh, từ việc rèn luyện đạo đức, hình thành thói quen tích cực đến phát triển kỹ năng sống và tinh thần trách nhiệm. Giáo viên không chỉ giữ vai trò người dạy chữ mà còn là người dẫn dắt, khơi gợi tình yêu thương, tính trung thực, lòng nhân ái và khả năng hợp tác ở mỗi học sinh.

Thứ hai, thông qua các hình thức tổ chức lớp học linh hoạt, sáng tạo, giáo viên có thể giúp học sinh phát huy tính tự giác, biết tự quản, chủ động trong học tập và rèn luyện. Từ đó, học sinh không chỉ tuân thủ kỷ luật lớp học một cách thụ động mà còn có ý thức xây dựng môi trường học tập tích cực cho chính bản thân và tập thể lớp. Đây là một trong những yếu tố cốt lõi giúp các em hình thành tinh thần trách nhiệm và tính chủ động trong học tập cũng như trong các mối quan hệ xã hội.

Thứ ba, tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa giáo viên – học sinh – phụ huynh, xây dựng cầu nối vững chắc để mọi hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường được thực hiện đồng bộ, hiệu quả. Sự phối hợp chặt chẽ giữa ba lực lượng này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để học sinh phát triển toàn diện cả về trí tuệ, thể chất, đạo đức và kỹ năng sống.

Từ những mục tiêu trên, đề tài sẽ tập trung xây dựng các biện pháp cụ thể, thiết thực và khả thi, nhằm cải thiện rõ rệt chất lượng công tác chủ nhiệm lớp 3, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học trong xu thế đổi mới và hội nhập hiện nay.

Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc tại lớp 3

PHẦN 2. NỘI DUNG.

1. Thuận lợi và khó khăn

1.1. Thuận lợi:

Trường tôi công tác luôn nhận được sự quan tâm sát sao của Phòng Giáo dục và Đào tạo, cũng như sự chỉ đạo tích cực từ Ban Giám hiệu nhà trường. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm được tạo điều kiện tham gia các lớp tập huấn chuyên môn, các buổi sinh hoạt chuyên đề, từ đó không ngừng nâng cao năng lực quản lý lớp học. Ngoài ra, cơ sở vật chất ngày càng được đầu tư khang trang hơn, đặc biệt là không gian lớp học đủ ánh sáng, bàn ghế đạt chuẩn, trang thiết bị dạy học được cung cấp tương đối đầy đủ. Phần lớn phụ huynh có tinh thần hợp tác tốt, quan tâm đến việc học của con, sẵn sàng phối hợp với giáo viên trong các hoạt động giáo dục nề nếp, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Tập thể giáo viên trong trường luôn đoàn kết, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp, tạo nên môi trường làm việc tích cực và hỗ trợ lẫn nhau hiệu quả.

1.2. Khó khăn:

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi đó, giáo viên chủ nhiệm lớp 3 cũng đối diện với nhiều thách thức. Học sinh lớp 3 đang trong độ tuổi chuyển tiếp, có sự phát triển nhanh về nhận thức nhưng vẫn còn non nớt trong hành vi. Nhiều em hiếu động, dễ mất tập trung, thiếu kỹ năng tự phục vụ và chưa biết tự điều chỉnh cảm xúc. Một số học sinh sống trong gia đình có hoàn cảnh đặc biệt như cha mẹ ly hôn, ông bà nuôi dưỡng hoặc cha mẹ đi làm ăn xa, dẫn đến thiếu sự quan tâm kịp thời trong học tập và sinh hoạt. Ngoài ra, vẫn còn một bộ phận phụ huynh ít quan tâm đến việc học của con, chủ yếu giao phó hoàn toàn cho giáo viên. Điều này gây khó khăn cho việc phối hợp giáo dục và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng nề nếp của lớp. Hơn nữa, sĩ số lớp đông cũng là một rào cản lớn, khiến việc quản lý, theo dõi từng học sinh gặp nhiều áp lực, nhất là trong các hoạt động mang tính cá thể hóa và giáo dục đạo đức từng trường hợp cụ thể.

2. Khảo sát thực trạng

Để đánh giá đúng thực trạng về nề nếp, thái độ học tập và tinh thần trách nhiệm của học sinh lớp 3 trong thời điểm đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát bằng hình thức quan sát lớp học, kết hợp với trao đổi trực tiếp với phụ huynh và học sinh. Tôi cũng thực hiện khảo sát bằng phiếu đánh giá có nội dung xoay quanh các tiêu chí: ý thức tự giác, kỹ năng làm việc nhóm, tinh thần tham gia các hoạt động lớp và khả năng tự phục vụ.

Lớp 3B tôi phụ trách có tổng số 32 học sinh, trong đó có 14 học sinh nữ. Sau khi tổng hợp kết quả khảo sát đầu năm học 2025–2026, tôi nhận thấy một số biểu hiện đáng quan tâm như sau:

Nề nếp lớp học: Khoảng 40% học sinh chưa có ý thức tự giác trong giờ học, còn hay quên sách vở và đồ dùng học tập, một số em thường xuyên đến lớp muộn hoặc chưa mặc đồng phục đúng quy định.

Tác phong đạo đức: Gần 35% học sinh chưa biết lễ phép khi giao tiếp với thầy cô và bạn bè; còn hiện tượng xưng hô chưa phù hợp, nói chuyện riêng hoặc gây mất trật tự trong giờ học.

Tinh thần học tập: Khoảng 30% học sinh có biểu hiện thiếu tập trung, ngại phát biểu, chưa mạnh dạn bày tỏ ý kiến; một số em tỏ ra thụ động trong các hoạt động nhóm.

Tham gia phong trào: Chỉ có khoảng 50% học sinh tích cực tham gia các hoạt động ngoài giờ như văn nghệ, thể thao, vệ sinh lớp học.

Từ kết quả khảo sát trên, tôi nhận thấy lớp học còn nhiều tồn tại trong việc hình thành và duy trì nề nếp, tinh thần tập thể chưa cao, kỹ năng tự phục vụ và tự học của học sinh còn hạn chế. Đây chính là cơ sở để tôi xác định rõ các giải pháp cần thiết, phù hợp và khả thi nhằm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp trong năm học này.

3. NỘI DUNG GIẢI PHÁP

Giải pháp 1: Xây dựng nề nếp lớp học

Việc xây dựng nề nếp lớp học là nhiệm vụ tiên quyết trong công tác chủ nhiệm, đặc biệt ở lớp 3 – nơi học sinh đã có sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức nhưng vẫn còn mang tính cảm tính, dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài. Nề nếp tốt không chỉ giúp duy trì kỷ luật, tổ chức lớp học khoa học mà còn tạo điều kiện thuận lợi để học sinh học tập, rèn luyện và phát triển toàn diện. Một lớp học có kỷ cương là nền tảng để các hoạt động giáo dục được triển khai hiệu quả, giúp giáo viên chủ động điều hành các hoạt động, từ dạy học đến sinh hoạt, giao lưu hay trải nghiệm.

Ngay từ những ngày đầu năm học, tôi đặc biệt chú trọng đến việc tạo dựng nề nếp thông qua các hoạt động nhẹ nhàng, gần gũi nhưng mang tính định hướng rõ ràng. Trước hết, tôi tiến hành khảo sát đặc điểm từng học sinh bằng cách quan sát trực tiếp, kết hợp trò chuyện thân mật và gửi phiếu thu thập thông tin đến gia đình. Những thông tin như điều kiện sống, thói quen sinh hoạt, tính cách nổi bật của từng em… giúp tôi hình dung được bức tranh tổng thể của lớp để từ đó có cách tiếp cận phù hợp. Tôi cũng chủ động tổ chức họp phụ huynh sớm, không chỉ để thông báo kế hoạch năm học mà còn để thống nhất quan điểm phối hợp giáo dục nề nếp cho học sinh giữa gia đình và nhà trường.

Sau khi nắm được đặc điểm lớp học, tôi tiến hành thiết lập quy tắc lớp học cùng với học sinh. Các quy định không được áp đặt một chiều mà được hình thành thông qua đối thoại, gợi mở và khuyến khích học sinh cùng xây dựng. Các em được đề xuất nội quy, nêu lý do và cùng cam kết thực hiện. Việc này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ và ghi nhớ nội quy tốt hơn, mà còn làm tăng tinh thần trách nhiệm và ý thức tự quản trong tập thể lớp. Tôi thường xuyên nhấn mạnh các hành vi tích cực cần có như: đến lớp đúng giờ, nói lời hay – làm việc tốt, biết lắng nghe và giúp đỡ bạn bè, giữ gìn vệ sinh lớp học…

Để thực hiện hiệu quả nề nếp lớp học, tôi cũng chú trọng đến việc phân công nhiệm vụ rõ ràng trong lớp. Các em được giao các vị trí phù hợp với khả năng: lớp trưởng, tổ trưởng, thư ký, trưởng ban học tập, trưởng ban trực nhật, phụ trách đồ dùng học tập… Không chỉ là danh hiệu, mỗi vai trò đều được tôi hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm, cách thực hiện và cách báo cáo. Hằng tuần, trong giờ sinh hoạt lớp, tôi dành thời gian để lớp trưởng và các tổ trưởng tự đánh giá hoạt động tổ, nhóm và cá nhân trong lớp. Từ đó, tôi nêu gương những em thực hiện tốt, góp ý nhẹ nhàng với những em còn chưa tích cực. Việc tuyên dương được tôi thực hiện thường xuyên qua bảng “Góc bạn giỏi”, sổ sao thi đua, nhãn dán khen tặng, hoặc đơn giản là một lời khen trước lớp. Những hình thức này khiến học sinh cảm thấy được công nhận và có động lực giữ vững nề nếp.

Ngoài ra, tôi tổ chức các hoạt động rèn nề nếp dưới hình thức trò chơi, thử thách nhóm như “Thử thách đi học đúng giờ”, “Giờ học yên lặng”, “Tổ nào sạch – tổ nào ngoan”, giúp các em hứng thú khi rèn luyện và gắn kết tập thể. Tôi cũng sử dụng nhật ký lớp hoặc phiếu theo dõi cá nhân để mỗi học sinh tự đánh giá nề nếp học tập, thái độ và hành vi mỗi tuần. Qua đó, tôi có căn cứ khách quan để điều chỉnh phương pháp giáo dục phù hợp, đồng thời tạo cho học sinh thói quen tự soi chiếu và hoàn thiện bản thân.

Kết quả sau một thời gian triển khai cho thấy học sinh có sự tiến bộ rõ rệt: biết xếp hàng trật tự khi vào lớp, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập, thực hiện đúng tác phong đội viên, không còn tình trạng nói chuyện riêng hoặc gây mất trật tự trong lớp. Từ một tập thể còn rời rạc, các em đã dần trở thành một lớp học gắn bó, có tinh thần hợp tác và tự quản. Thành quả đó là nền tảng vững chắc để tôi tiếp tục triển khai các hoạt động giáo dục tiếp theo trong công tác chủ nhiệm.

Giải pháp 2: Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực

Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực là một định hướng quan trọng trong công tác chủ nhiệm lớp theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đây không chỉ là khẩu hiệu mà cần trở thành phương châm hành động thường xuyên trong mọi hoạt động dạy học và giáo dục. Một lớp học thân thiện là nơi học sinh cảm thấy an toàn, được tôn trọng, được lắng nghe và có cơ hội phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất, cảm xúc và kỹ năng sống. Trong khi đó, học sinh tích cực là những em biết hợp tác, chủ động trong học tập, có ý thức xây dựng tập thể lớp và sống có trách nhiệm. Với vai trò là giáo viên chủ nhiệm lớp 3, tôi nhận thấy rằng việc xây dựng môi trường lớp học như vậy chính là chìa khóa để hình thành những thói quen và giá trị sống tốt đẹp cho học sinh ngay từ những năm đầu đời.

Ngay từ đầu năm học, tôi dành nhiều thời gian để tạo dựng mối quan hệ gần gũi, thân thiện với học sinh. Tôi chủ động gọi tên từng em, lắng nghe những chia sẻ nhỏ nhặt, hỏi thăm hoàn cảnh gia đình, sở thích cá nhân… để học sinh cảm nhận được sự quan tâm chân thành từ cô giáo. Tôi cũng xây dựng góc "Chuyện trò với cô" ngay tại lớp, nơi học sinh có thể viết điều muốn nói, điều mong ước hay những tâm sự thầm kín để gửi cho cô mỗi tuần. Việc làm này không những giúp tôi hiểu học sinh hơn mà còn tạo nên cầu nối cảm xúc tích cực giữa cô và trò.

Tôi đặc biệt chú trọng việc hình thành văn hóa ứng xử thân thiện trong lớp học. Thông qua các hoạt động giáo dục hàng ngày, tôi hướng dẫn các em sử dụng lời nói nhẹ nhàng, biết lắng nghe bạn khi thảo luận, biết khen ngợi và động viên bạn đúng lúc, không so sánh hay chê bai. Tôi thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt với chủ đề “Chúng mình nói lời hay”, “Chia sẻ điều tốt”, hay “Người bạn tuyệt vời của tôi” để học sinh tự nhận xét và nêu gương bạn tốt trong lớp. Những hành vi tích cực sẽ được tuyên dương công khai bằng hình thức ngôi sao thi đua, lời khen trong bảng thông tin lớp, hoặc được viết thư khen gửi về cho gia đình.

Song song với đó, tôi khuyến khích các em tham gia vào việc xây dựng lớp học bằng cách tổ chức những cuộc thi trang trí bảng lớp, trang trí góc học tập, góc xanh thân thiện… Tôi để học sinh tự đề xuất ý tưởng, phân công công việc theo nhóm và cùng nhau thực hiện. Thông qua quá trình hợp tác, các em không chỉ rèn kỹ năng làm việc nhóm, giải quyết vấn đề mà còn hình thành tinh thần trách nhiệm và sự gắn bó với tập thể. Những hoạt động này đã tạo nên một lớp học sinh động, gần gũi và mang dấu ấn riêng của từng học sinh.

Bên cạnh việc tạo không gian thân thiện về vật chất và tinh thần, tôi cũng quan tâm đến việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm để học sinh thể hiện bản thân. Mỗi tháng, lớp tôi có một buổi sinh hoạt với chủ đề do chính học sinh đề xuất như: “Ngày hội đọc sách”, “Chia sẻ sở thích”, “Tôi là người kể chuyện”, “Em yêu trường em”... Những hoạt động này giúp học sinh mạnh dạn thể hiện mình, rèn luyện sự tự tin và phát triển kỹ năng giao tiếp. Trong mỗi hoạt động, tôi đóng vai trò là người dẫn dắt nhẹ nhàng, để học sinh là trung tâm, từ đó phát huy tính tích cực, chủ động trong mọi tình huống.

Kết quả cho thấy, khi môi trường lớp học trở nên thân thiện và tích cực, học sinh trở nên vui vẻ, cởi mở và chủ động hơn trong học tập cũng như trong các mối quan hệ. Những em từng rụt rè đã biết giơ tay phát biểu, những em hay nghịch phá đã biết nhường nhịn, hợp tác. Tinh thần tập thể được nâng cao rõ rệt, các phong trào của lớp diễn ra sôi nổi, học sinh yêu thích đến trường và gắn bó hơn với lớp học. Từ đó, hiệu quả công tác chủ nhiệm được nâng lên rõ rệt và bền vững.

Giải pháp 3: Xây dựng mối quan hệ nhà trường và gia đình để giáo dục tích cực cho học sinh

Gia đình và nhà trường là hai môi trường giáo dục có vai trò quyết định trong quá trình hình thành nhân cách học sinh. Nếu nhà trường là nơi tổ chức các hoạt động học tập, rèn luyện thì gia đình lại là nơi bồi đắp tình cảm, nề nếp và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Một mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình sẽ tạo ra sự thống nhất trong định hướng giáo dục, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp. Đặc biệt đối với học sinh lớp 3 – lứa tuổi đang chuyển mình mạnh mẽ cả về tư duy, cảm xúc và hành vi – sự kết nối giữa giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh càng trở nên cần thiết để giúp các em phát triển toàn diện.

Ngay từ đầu năm học, tôi chủ động thiết lập kênh liên lạc hai chiều giữa giáo viên và phụ huynh. Bên cạnh các buổi họp đầu năm, tôi lập nhóm trao đổi chung qua điện thoại hoặc sổ liên lạc điện tử để cập nhật thường xuyên tình hình học tập, nề nếp, sức khỏe và thái độ của học sinh ở lớp. Trong nhóm, tôi luôn thể hiện sự tôn trọng và cầu thị, khuyến khích phụ huynh chia sẻ những băn khoăn, khó khăn trong việc nuôi dạy con để cùng nhau tháo gỡ. Tôi cũng định kỳ gửi bảng theo dõi hành vi học sinh với các tiêu chí cụ thể như: đi học đúng giờ, giữ gìn đồ dùng học tập, biết giúp đỡ bạn, lễ phép với người lớn… giúp phụ huynh hiểu rõ những biểu hiện tích cực hoặc chưa tích cực của con em mình.

Mỗi tuần, tôi đều dành thời gian lựa chọn một vài phụ huynh để phản hồi riêng về sự tiến bộ hoặc những điều cần điều chỉnh của học sinh. Với những học sinh có biểu hiện tiêu cực, tôi tuyệt đối không trách mắng hay đưa ra nhận xét tiêu cực trước tập thể lớp hoặc trong nhóm chung, mà luôn tìm cách tiếp cận nhẹ nhàng, trò chuyện trực tiếp với phụ huynh để cùng tìm giải pháp phù hợp. Tôi cũng luôn thể hiện sự tin tưởng và kỳ vọng vào khả năng tiến bộ của học sinh, đồng thời nhấn mạnh vai trò hỗ trợ của phụ huynh trong quá trình giáo dục con.

Ngoài việc phối hợp về học tập, tôi tích cực vận động phụ huynh tham gia vào các hoạt động của lớp như: cùng con làm đồ dùng học tập, tham gia ngoại khóa, tặng sách truyện, kể chuyện cùng lớp hoặc làm diễn giả trong các buổi sinh hoạt theo chủ đề. Những hoạt động này vừa tăng sự gắn kết giữa phụ huynh – nhà trường – học sinh, vừa giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về con mình trong môi trường học đường. Đặc biệt, tôi luôn cố gắng ghi nhận sự đồng hành của phụ huynh bằng những lời cảm ơn chân thành, những bức thư nhỏ gửi qua học sinh, hay lời tuyên dương trong các cuộc họp lớp.

Việc xây dựng mối quan hệ nhà trường – gia đình không chỉ là sự phối hợp trong giám sát học tập mà còn là quá trình đồng hành, tin tưởng và chia sẻ trách nhiệm giáo dục. Khi phụ huynh nhận thấy giáo viên quan tâm thực sự đến con em họ, họ sẽ tích cực hợp tác, sẵn sàng lắng nghe và cùng giáo viên hướng dẫn con đúng cách. Với học sinh, sự đồng lòng giữa cô giáo và cha mẹ chính là nguồn động lực lớn lao giúp các em tự tin, hứng thú học tập và rèn luyện tốt hơn mỗi ngày.

Sau thời gian thực hiện giải pháp này, tôi nhận thấy sự phối hợp giữa phụ huynh và giáo viên đã trở nên chặt chẽ hơn. Tỉ lệ học sinh có ý thức tự học, tự quản, tự rèn luyện tăng rõ rệt. Các em tự tin hơn khi tham gia hoạt động tập thể, biết lễ phép với người lớn, biết thể hiện suy nghĩ tích cực và sẵn sàng điều chỉnh hành vi khi được nhắc nhở nhẹ nhàng. Đây chính là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của một mối quan hệ giáo dục tích cực giữa nhà trường và gia đình, góp phần nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp theo hướng hiện đại và nhân văn.

4. Kết quả nghiên cứu

Sau khi áp dụng đồng bộ các giải pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 3 theo hướng giáo dục tích cực và hiện đại, tôi đã ghi nhận được những kết quả rõ rệt cả về nề nếp lớp học, chất lượng học tập, kỹ năng sống của học sinh cũng như sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình.

Trước hết, về nề nếp lớp học, học sinh đã có sự chuyển biến tích cực trong ý thức tự giác và chấp hành nội quy. Nếu như đầu năm học vẫn còn hiện tượng đến muộn, quên đồ dùng, chưa biết giữ gìn vệ sinh lớp học thì sau hơn một học kỳ, gần như 100% học sinh đã đi học đúng giờ, mặc đồng phục đúng quy định, chuẩn bị đầy đủ sách vở, tích cực tham gia trực nhật và biết giữ gìn không gian học tập gọn gàng, sạch đẹp. Các em bước đầu đã biết tự đánh giá hành vi của mình và tự điều chỉnh khi cần thiết.

Về phương diện học tập, chất lượng được nâng cao rõ rệt. Học sinh hứng thú hơn khi tham gia các hoạt động học tập, mạnh dạn giơ tay phát biểu, chủ động trao đổi với giáo viên và bạn bè. Nhiều em từng nhút nhát, thụ động đã trở nên tự tin hơn, biết đặt câu hỏi và thể hiện chính kiến. Tỉ lệ học sinh đạt yêu cầu và hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập tăng lên rõ rệt qua các bài kiểm tra định kỳ và đánh giá thường xuyên. Các em biết vận dụng kiến thức vào thực tế, có tư duy độc lập hơn và thể hiện tinh thần hợp tác trong các giờ học nhóm.

Về kỹ năng sống và thái độ, học sinh đã biết cư xử lễ phép với thầy cô, hòa nhã với bạn bè, chủ động xin lỗi khi làm sai và biết khen ngợi khi bạn làm tốt. Các em tích cực tham gia các phong trào do nhà trường phát động như văn nghệ, thể thao, làm việc thiện nguyện, thi viết chữ đẹp, giữ vệ sinh môi trường… Qua các hoạt động này, tinh thần tập thể được nâng cao, học sinh biết sống vì cộng đồng, yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau.

Một kết quả quan trọng nữa là sự thay đổi rõ nét trong mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh. Nhờ các hình thức phối hợp linh hoạt, thân thiện, phụ huynh đã tin tưởng và đồng hành cùng giáo viên trong quá trình giáo dục con. Nhiều phụ huynh chủ động trao đổi, phản hồi và đề xuất cách phối hợp phù hợp với đặc điểm của từng em. Việc theo dõi và hỗ trợ học sinh không còn chỉ là việc của giáo viên mà đã trở thành trách nhiệm chung giữa nhà trường và gia đình.

Tổng hợp từ các minh chứng thực tế, kết quả sau 5 tháng triển khai như sau:

Tiêu chí	Đầu năm học	Cuối học kỳ I
Nề nếp lớp học	40% học sinh đến lớp muộn, quên sách vở, mất trật tự	100% học sinh thực hiện đúng nề nếp, có ý thức tự quản
Kỹ năng học tập	30% học sinh thụ động, ít phát biểu, ngại học nhóm	95% học sinh chủ động học tập, tích cực phát biểu
Hành vi – thái độ	35% học sinh nói chuyện riêng, chưa biết xin lỗi, chào hỏi	90% học sinh lễ phép, biết điều chỉnh hành vi
Phối hợp với phụ huynh	Giao tiếp rời rạc, phản hồi chậm	Tương tác thường xuyên, phối hợp chặt chẽ
Tham gia hoạt động tập thể	50% học sinh tích cực	100% học sinh tham gia đầy đủ, hứng thú và trách nhiệm

Từ những kết quả trên, có thể khẳng định rằng các giải pháp được triển khai trong đề tài đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp 3. Đây cũng là tiền đề để tôi tiếp tục duy trì và mở rộng các mô hình giáo dục tích cực, nhân văn, phù hợp với định hướng giáo dục mới trong những năm tiếp theo.

PHẦN 3. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.

1. Kết luận

Công tác chủ nhiệm lớp giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong giáo dục tiểu học, là cầu nối giữa nhà trường, gia đình và học sinh. Một giáo viên chủ nhiệm tận tâm, sáng tạo, biết vận dụng các biện pháp giáo dục tích cực và hiện đại sẽ góp phần tạo nên môi trường học tập thân thiện, nền nếp, giúp học sinh phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực. Việc nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 3 không chỉ dừng lại ở việc quản lý học sinh, mà còn là quá trình đồng hành, dìu dắt và khơi dậy ở các em tình yêu học tập, ý thức kỷ luật và kỹ năng sống lành mạnh.

Qua quá trình nghiên cứu, tôi đã đề xuất và áp dụng bốn giải pháp trọng tâm: xây dựng nề nếp lớp học; xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực; hướng dẫn học sinh học ở nhà; và xây dựng mối quan hệ phối hợp giữa nhà trường và gia đình. Các giải pháp này đều xuất phát từ thực tiễn lớp học, được triển khai linh hoạt, sát với đặc điểm học sinh lớp 3, và đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận: học sinh có chuyển biến tích cực trong hành vi, thái độ học tập, tinh thần trách nhiệm và khả năng hợp tác; tập thể lớp trở nên đoàn kết, nền nếp, và hứng khởi trong mọi hoạt động. Mối quan hệ giữa giáo viên và phụ huynh được củng cố, tạo nên sự thống nhất và đồng thuận trong giáo dục trẻ.

Từ những thành công bước đầu, tôi nhận thức sâu sắc rằng, để làm tốt công tác chủ nhiệm không có một khuôn mẫu cố định nào, mà đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng học hỏi, sáng tạo và linh hoạt trong từng tình huống cụ thể. Đặc biệt, cần xuất phát từ tình yêu thương chân thành, sự thấu hiểu học sinh và niềm tin vào sự tiến bộ của từng em. Đó chính là hành trình bền bỉ nhưng đầy ý nghĩa mà người giáo viên chủ nhiệm cần kiên trì theo đuổi. Tôi hy vọng những chia sẻ trong đề tài này sẽ góp phần làm phong phú thêm kinh nghiệm thực tiễn trong công tác chủ nhiệm, đồng thời là nguồn động lực để bản thân tiếp tục đổi mới, hoàn thiện và đồng hành hiệu quả hơn cùng học sinh thân yêu.

2. Kiến nghị.

Đề nghị Ban Giám hiệu nhà trường tạo điều kiện để giáo viên chủ nhiệm được tham gia đầy đủ các hoạt động tập huấn, sinh hoạt chuyên môn có liên quan đến công tác chủ nhiệm. Đồng thời, nên tổ chức thường xuyên các buổi tọa đàm, diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm làm chủ nhiệm giữa các giáo viên trong trường theo hình thức linh hoạt, gần gũi. Bên cạnh đó, nhà trường cần khuyến khích xây dựng các mô hình lớp học tích cực, lớp học hạnh phúc, từ đó nhân rộng những mô hình hiệu quả trong toàn trường. Ngoài ra, việc tăng cường các hoạt động kết nối giữa giáo viên – học sinh – phụ huynh cũng cần được đưa vào kế hoạch trọng tâm hằng năm để tạo sự đồng thuận cao trong công tác giáo dục toàn diện.

 

Bấm vào đây xem thêm các biện pháp khác:

1. Biện pháp giáo dục lớp 1

2. Biện pháp giáo dục lớp 2

3. Biện pháp giáo dục lớp 3

4. Biện pháp giáo dục lớp 4

5. Biện pháp giáo dục lớp 5

 

Mọi chi tiết xin liên hệ: 

- Điện thoại Holine: 0847355079

- Zalo (không kết bạn): 0942137445

- Gmail: bienphapgiaoduc@gmail.com

Đây là Sáng kiến mới 100%, do thầy Lê Hồng Minh thiết kế nhằm hỗ trợ miễn phí cho giáo viên phục vụ công việc dạy học và được đăng tải độc quyền trên website bienphap.vn. Thầy nghiêm cấm tất cả mọi người không được phép chia sẻ lại hoặc buôn bán trên tất cả các trang mạng xã hội dưới bất cứ hình thức nào!