Ứng dụng CNTT để tạo lớp học có nền nếp tổ chức theo Chương trình GDPT 2018

I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đã đặt ra yêu cầu cao hơn về việc phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh. Bên cạnh việc đảm bảo mục tiêu kiến thức, kỹ năng, việc rèn luyện thói quen học tập khoa học, tính kỷ luật và nề nếp tổ chức trong lớp học trở thành một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng giáo dục. Một lớp học có nền nếp tốt sẽ tạo điều kiện để học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và đồng thời giúp giáo viên quản lý, tổ chức các hoạt động dạy học một cách hiệu quả, nhẹ nhàng hơn.

Thực tiễn hiện nay cho thấy, mặc dù các nhà trường đã có nhiều cố gắng trong việc xây dựng nề nếp lớp học, song ở nhiều đơn vị vẫn tồn tại tình trạng học sinh chưa thực sự tự giác, kỷ luật lớp học chưa ổn định, việc quản lý còn phụ thuộc nhiều vào phương pháp thủ công, dễ dẫn đến sự thiếu minh bạch và khó theo dõi quá trình rèn luyện của học sinh. Trong khi đó, yêu cầu của chương trình mới đòi hỏi mỗi tiết học, mỗi hoạt động giáo dục phải hướng tới việc hình thành thói quen tự quản, rèn luyện tính kỷ luật và trách nhiệm cho các em.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và xu thế chuyển đổi số trong giáo dục đã mở ra nhiều cơ hội để giải quyết vấn đề này. Nếu được ứng dụng một cách phù hợp, CNTT không chỉ hỗ trợ quá trình dạy học mà còn giúp giáo viên quản lý lớp học khoa học, minh bạch, hiệu quả; đồng thời tạo cho học sinh sự hứng thú, chủ động trong việc rèn luyện nề nếp. Những công cụ như Google Classroom, ClassDojo, Padlet, hay Google Sheets hoàn toàn có thể trở thành phương tiện để theo dõi, đánh giá, phản hồi và khích lệ học sinh kịp thời, từ đó xây dựng được một môi trường lớp học nề nếp, tích cực, đúng tinh thần đổi mới của Chương trình GDPT 2018.

Xuất phát từ vai trò quan trọng đó, cùng với thực trạng tại đơn vị còn nhiều bất cập trong việc duy trì nề nếp lớp học, bản thân tôi nhận thấy cần phải có sự kết hợp giữa chuyên môn quản lý lớp học với việc ứng dụng CNTT để nâng cao hiệu quả. Đây là một vấn đề thiết thực, có ý nghĩa lâu dài, góp phần hình thành ở học sinh ý thức tự giác, tinh thần trách nhiệm và tạo tiền đề để xây dựng “lớp học hạnh phúc, lớp học có nề nếp” theo định hướng của chương trình mới. Chính vì vậy, tôi lựa chọn nghiên cứu và thực hiện đề tài: “Ứng dụng CNTT để tạo lớp học có nền nếp tổ chức theo Chương trình GDPT 2018”.

2. Mục tiêu của biện pháp

Xây dựng lớp học có nền nếp tổ chức khoa học, minh bạch, phù hợp yêu cầu phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh theo CT 2018.

Giúp giáo viên quản lý lớp học thuận tiện, giảm áp lực thủ công, tăng tính hiệu quả trong công tác chủ nhiệm và giảng dạy.

Tạo môi trường học tập tích cực, học sinh tự giác rèn luyện, hứng thú tham gia các hoạt động.

Nâng cao sự phối hợp giữa nhà trường – gia đình thông qua các công cụ CNTT, giúp phụ huynh theo dõi và hỗ trợ kịp thời quá trình rèn luyện của con em mình.

3. Tính mới của biện pháp

Chuyển đổi phương pháp quản lý nề nếp lớp học từ thủ công sang số hóa, sử dụng các phần mềm và ứng dụng CNTT hiện đại.

Học sinh không chỉ là đối tượng quản lý mà còn được trao quyền tự quản, tự phản hồi, tự đánh giá thông qua các nền tảng trực tuyến.

Tạo ra môi trường tương tác ba chiều (giáo viên – học sinh – phụ huynh) giúp quá trình rèn luyện được giám sát, phản hồi và động viên kịp thời.

Góp phần hình thành năng lực số cho học sinh ngay từ bậc tiểu học, đúng định hướng chuyển đổi số của ngành giáo dục.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Một số giải pháp ứng dụng CNTT trong công tác chủ nhiệm nhằm xây dựng nề nếp lớp học.

Phạm vi áp dụng: Học sinh khối tiểu học, thí điểm tại lớp tôi chủ nhiệm (lớp 4), sau đó có thể nhân rộng ra toàn trường.

5. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp quan sát: Trực tiếp theo dõi quá trình rèn luyện nề nếp của học sinh trong lớp.

Phương pháp khảo sát, điều tra: Phát phiếu hỏi giáo viên, học sinh, phụ huynh về thực trạng nền nếp và hiệu quả khi ứng dụng CNTT.

Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thử nghiệm các công cụ CNTT trong quản lý nề nếp và so sánh kết quả trước – sau.

Phương pháp phân tích – tổng hợp: Thu thập, phân tích dữ liệu từ phần mềm và phản hồi của các bên để rút ra kết luận.

Ứng dụng công nghệ để xây dựng lớp học hạnh phúc – phát triển toàn diện học sinh lớp 4

II. PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lí luận

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 xác định rõ mục tiêu hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Để đạt được mục tiêu này, nhà trường cần tổ chức lớp học theo hướng phát triển tính tự giác, trách nhiệm, biết hợp tác và có kỷ luật. Một lớp học có nền nếp tổ chức tốt không chỉ giúp tiết học diễn ra hiệu quả mà còn góp phần rèn luyện cho học sinh các kỹ năng sống thiết yếu, chuẩn bị cho các bậc học tiếp theo và cho cuộc sống.

Theo các nghiên cứu giáo dục hiện đại, việc sử dụng công nghệ thông tin trong quản lí lớp học mang lại nhiều lợi ích: giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, quản lí minh bạch, trực quan; học sinh được tiếp nhận phản hồi kịp thời; phụ huynh có thể đồng hành, giám sát và hỗ trợ con em. Các công cụ như Google Classroom, ClassDojo, Padlet, Microsoft Teams, Google Sheets… không chỉ phục vụ dạy học mà còn hỗ trợ quản lí nề nếp lớp học, góp phần hình thành “lớp học thông minh”.

Ngoài ra, lý thuyết về “học tập tích cực” cũng nhấn mạnh vai trò của môi trường học tập thân thiện, minh bạch, khuyến khích học sinh tham gia quản lí và tự quản. Ứng dụng CNTT giúp tạo ra môi trường như vậy, khi học sinh có thể tham gia chấm điểm thi đua, tự phản hồi, theo dõi tiến bộ cá nhân qua hệ thống số. Như vậy, CNTT không chỉ là phương tiện mà còn là động lực đổi mới trong xây dựng nền nếp lớp học.

2. Cơ sở thực tiễn

Thực tiễn tại các trường tiểu học hiện nay cho thấy việc xây dựng nề nếp lớp học còn nhiều hạn chế. Công tác quản lí lớp học chủ yếu dựa vào sổ theo dõi, bảng thi đua thủ công, dễ gây tốn thời gian và khó duy trì tính công bằng, minh bạch. Học sinh thường chỉ tuân thủ khi có giáo viên quan sát, còn khi không giám sát thì nền nếp chưa được đảm bảo.

Trong khi đó, hạ tầng CNTT ở các trường tiểu học ngày càng được quan tâm đầu tư: mạng internet, máy chiếu, bảng tương tác, máy tính, điện thoại thông minh… Hầu hết giáo viên đã quen với việc soạn giảng điện tử, khai thác các phần mềm dạy học trực tuyến. Học sinh cũng được tiếp cận với thiết bị số trong đời sống hằng ngày, thích thú với hình ảnh trực quan, trò chơi công nghệ. Đây chính là tiền đề thuận lợi để áp dụng CNTT vào công tác xây dựng nề nếp lớp học.

3. Thuận lợi và khó khăn

Thuận lợi:

Chủ trương chuyển đổi số trong ngành giáo dục đang được đẩy mạnh, giáo viên được tập huấn thường xuyên.

Nhà trường đã trang bị cơ bản các thiết bị CNTT phục vụ dạy học và quản lí.

Học sinh hứng thú với công nghệ, thích tham gia các hoạt động gamification (thi đua, điểm thưởng, biểu tượng vui).

Phụ huynh mong muốn có kênh trực tuyến để nắm bắt nề nếp, học tập của con.

Khó khăn:

Một số giáo viên lớn tuổi còn e ngại khi sử dụng công nghệ, mất thêm thời gian làm quen.

Học sinh dân tộc thiểu số hoặc ở vùng khó khăn có thể hạn chế về thiết bị và kỹ năng số.

Một bộ phận phụ huynh chưa quan tâm nhiều đến việc phối hợp cùng giáo viên qua nền tảng số.

Việc triển khai ban đầu có thể phát sinh áp lực cho giáo viên khi phải đồng thời duy trì cách quản lí cũ và thử nghiệm cái mới.

4. Khảo sát thực trạng

Để có cơ sở áp dụng các biện pháp, tôi đã tiến hành khảo sát lớp mình chủ nhiệm (lớp 4) cùng với giáo viên và phụ huynh:

Về học sinh: Khảo sát 30 học sinh cho thấy chỉ khoảng 35–40% học sinh tự giác thực hiện nội quy khi không có sự giám sát trực tiếp của giáo viên. Khoảng 25% học sinh còn tình trạng nói chuyện riêng, chưa chú ý nghe giảng. 60% học sinh cho rằng “việc thi đua bằng bảng truyền thống chưa hấp dẫn”.

Về giáo viên: Trong 10 giáo viên tham gia khảo sát, 8 giáo viên nhận thấy việc theo dõi nề nếp bằng sổ, bảng thi đua thủ công tốn thời gian, khó minh bạch và thiếu kịp thời. 7/10 giáo viên cho rằng cần có ứng dụng CNTT để hỗ trợ.

Về phụ huynh: 20 phụ huynh được hỏi, có 15 phụ huynh (75%) mong muốn được theo dõi nền nếp, kết quả rèn luyện của con qua kênh trực tuyến. Một số phụ huynh trẻ tuổi sẵn sàng tham gia sử dụng app hoặc nhóm Zalo/Google Sheets để cập nhật thông tin.

⟹ Kết quả khảo sát cho thấy: Việc ứng dụng CNTT trong quản lí nền nếp lớp học là cần thiết và phù hợp, vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, vừa tạo cơ hội đổi mới phương pháp quản lí theo định hướng Chương trình GDPT 2018.

5. Nội dung sáng kiến

Giải pháp 1: Ứng dụng phiếu điều tra điện tử bằng Google Form để điều tra, phân loại đối tượng học sinh

Để xây dựng một lớp học có nền nếp tổ chức vững chắc, giáo viên chủ nhiệm trước hết cần nắm bắt rõ đặc điểm của từng học sinh: năng lực học tập, thói quen sinh hoạt, mức độ tự giác, hoàn cảnh gia đình và sự phối hợp của phụ huynh. Nếu không có sự phân loại ban đầu, các biện pháp quản lý chung dễ rơi vào tình trạng áp dụng một cách đại trà, thiếu hiệu quả, thậm chí gây áp lực cho cả thầy và trò. Việc ứng dụng phiếu điều tra điện tử bằng Google Form có vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu năm học: giúp giáo viên thu thập thông tin nhanh chóng, chính xác và hệ thống hóa dữ liệu để phân loại học sinh thành các nhóm đối tượng cụ thể. Từ đó, giáo viên có căn cứ để thiết kế các biện pháp rèn luyện nền nếp phù hợp với từng nhóm, từng em, thay vì áp dụng một mô hình chung cho tất cả. Đây chính là cơ sở quan trọng để quản lí lớp học khoa học, đúng tinh thần cá thể hóa của Chương trình GDPT 2018.

Ngay trong tuần đầu năm học, giáo viên tiến hành xây dựng phiếu khảo sát điện tử bằng Google Form với các câu hỏi được thiết kế ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp lứa tuổi học sinh tiểu học. Nội dung phiếu điều tra tập trung vào bốn nhóm thông tin: (1) Thông tin cá nhân và hoàn cảnh gia đình; (2) Thói quen học tập, sinh hoạt, giờ giấc; (3) Mức độ tự giác, trách nhiệm trong học tập và rèn luyện; (4) Mức độ quan tâm, hỗ trợ của phụ huynh. Phiếu được phát trực tiếp cho phụ huynh điền qua nhóm Zalo hoặc email, đồng thời giáo viên hướng dẫn học sinh điền một số câu hỏi đơn giản về sở thích, cảm xúc khi đến lớp. Sau khi thu thập dữ liệu, hệ thống Google Form tự động thống kê và xuất báo cáo trên Google Sheets, giúp giáo viên dễ dàng tổng hợp, phân loại học sinh theo các tiêu chí: nhóm học sinh tự giác cao, nhóm còn thụ động, nhóm cần hỗ trợ đặc biệt…

Sau khi áp dụng, việc điều tra và phân loại học sinh trở nên khoa học, tiết kiệm thời gian và công sức cho giáo viên. Nếu như trước đây giáo viên phải dùng phiếu giấy, mất nhiều ngày để tổng hợp, thì với Google Form, toàn bộ dữ liệu có thể xử lý chỉ trong vài phút. Các nhóm học sinh được phân loại rõ ràng, giúp giáo viên xây dựng kế hoạch rèn nề nếp sát thực tế: giao nhiệm vụ tự quản cho nhóm học sinh tự giác, tăng cường kèm cặp nhóm yếu, thường xuyên phối hợp với phụ huynh ở nhóm đặc biệt. Đồng thời, phụ huynh cũng cảm thấy được tham gia vào quá trình xây dựng nền nếp ngay từ đầu năm, từ đó tạo sự đồng thuận trong giáo dục. Kết quả khảo sát cuối học kỳ cho thấy trên 80% học sinh có tiến bộ rõ rệt về tính tự giác, 70% phụ huynh đánh giá cao sự minh bạch trong quản lí lớp học. Như vậy, giải pháp này không chỉ nâng cao hiệu quả phân loại đối tượng mà còn tạo nền tảng vững chắc để triển khai các biện pháp tiếp theo trong việc xây dựng lớp học có nền nếp theo Chương trình GDPT 2018.

Giải pháp 2: Ứng dụng phần mềm ClassDojo để đánh giá, theo dõi hoạt động nền nếp học sinh

Một trong những khó khăn lớn nhất trong quản lí nền nếp lớp học là việc theo dõi hành vi, thái độ của học sinh hằng ngày và phản hồi kịp thời. Nếu chỉ dựa vào sổ theo dõi truyền thống hoặc bảng thi đua, giáo viên mất nhiều thời gian, thiếu minh bạch, học sinh ít hứng thú, còn phụ huynh khó nắm bắt tình hình. Trong bối cảnh Chương trình GDPT 2018 yêu cầu tăng cường tính tự giác và trách nhiệm, việc áp dụng một công cụ công nghệ hiện đại để đánh giá nền nếp là cần thiết. ClassDojo là phần mềm quản lí lớp học trực tuyến được thiết kế thân thiện, sinh động, cho phép giáo viên theo dõi hành vi của từng học sinh theo thời gian thực. Vai trò quan trọng nhất của ClassDojo là giúp giáo viên số hóa quá trình quản lí, tạo động lực thi đua công bằng và khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào việc rèn luyện nề nếp của bản thân.

Ngay từ đầu năm học, giáo viên tạo lớp học trên ứng dụng ClassDojo, nhập danh sách học sinh và gửi mã mời phụ huynh tham gia. Mỗi học sinh được gắn một biểu tượng riêng, có thể cộng hoặc trừ điểm tùy theo hành vi trong lớp. Các tiêu chí chấm điểm được xây dựng dựa trên nội quy lớp học và yêu cầu của CT 2018, như: đi học đúng giờ, giữ trật tự, chuẩn bị bài đầy đủ, tham gia phát biểu, giúp đỡ bạn bè… Mỗi khi học sinh có hành vi tích cực, giáo viên cộng điểm và hệ thống hiển thị ngay bằng hình ảnh, âm thanh vui nhộn; ngược lại, nếu vi phạm, điểm sẽ bị trừ kèm thông báo cụ thể. Dữ liệu được lưu lại, tổng hợp theo ngày, tuần, tháng và có thể xuất báo cáo trực tiếp. Đặc biệt, phụ huynh kết nối tài khoản ClassDojo sẽ nhận được thông tin ngay lập tức, từ đó phối hợp với giáo viên trong việc giáo dục con. Ngoài ra, giáo viên cũng có thể sử dụng chức năng nhắn tin để trao đổi riêng với phụ huynh về tình hình nề nếp của từng học sinh.

Sau khi triển khai, ClassDojo đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong quản lí nền nếp lớp học. Học sinh hứng thú hơn khi thấy điểm số của mình được cập nhật ngay lập tức, nhiều em coi đó như một trò chơi thi đua, từ đó chủ động điều chỉnh hành vi. Việc cộng – trừ điểm minh bạch, công khai giúp học sinh cảm nhận được sự công bằng và có trách nhiệm hơn trong việc tuân thủ nội quy. Giáo viên giảm đáng kể thời gian ghi chép, thay vào đó có nhiều thời gian hơn để quan tâm đến hoạt động dạy học. Phụ huynh được cập nhật thường xuyên nên nắm bắt nhanh sự tiến bộ hoặc hạn chế của con, kịp thời phối hợp với giáo viên để điều chỉnh. Thống kê cuối kỳ cho thấy tỉ lệ học sinh thường xuyên thực hiện đúng nề nếp tăng từ 60% lên 85%; số học sinh vi phạm giảm trên 50%. Quan trọng hơn, học sinh dần hình thành thói quen tự giác, có trách nhiệm với bản thân, phù hợp định hướng phát triển phẩm chất, năng lực trong Chương trình GDPT 2018.

Giải pháp 3: Kết hợp với gia đình học sinh qua ứng dụng Zalo nhóm để tạo nền nếp ở nhà cho học sinh

Để hình thành và duy trì nề nếp học tập, sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình là yếu tố then chốt. Nếu như trên lớp, giáo viên trực tiếp hướng dẫn và giám sát, thì ở nhà, phụ huynh chính là người duy trì và củng cố những thói quen tốt cho học sinh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy sự phối hợp này đôi khi còn lỏng lẻo, do phụ huynh bận rộn, thiếu kênh thông tin nhanh chóng, hoặc chỉ chờ đến họp phụ huynh mới nắm được tình hình. Trong bối cảnh đó, việc sử dụng ứng dụng Zalo để lập nhóm kết nối giáo viên, học sinh và phụ huynh trở thành một giải pháp thiết thực. Zalo có ưu điểm phổ biến, dễ dùng, hầu hết phụ huynh đều có tài khoản; việc trao đổi thông tin được thực hiện nhanh, kịp thời, thuận lợi hơn nhiều so với các hình thức truyền thống. Thông qua nhóm Zalo, giáo viên có thể mở rộng việc quản lí nền nếp ra ngoài phạm vi lớp học, giúp học sinh duy trì thói quen học tập và sinh hoạt có tổ chức ngay tại gia đình.

Ngay đầu năm học, giáo viên chủ nhiệm lập nhóm Zalo lớp, mời tất cả phụ huynh tham gia và thống nhất quy chế hoạt động: nhóm chỉ dùng để trao đổi công việc học tập, nền nếp, tránh tình trạng thông tin ngoài lề. Giáo viên định kỳ đăng tải thông báo về nội quy, tiêu chí rèn luyện, đồng thời cập nhật điểm thi đua hoặc phản hồi nhanh từ phần mềm quản lí lớp học (như ClassDojo) để phụ huynh cùng theo dõi. Đặc biệt, giáo viên hướng dẫn phụ huynh sử dụng nhóm để ghi nhận nền nếp học tập của con tại nhà: giờ tự học, thói quen chuẩn bị bài, ý thức giữ gìn vệ sinh, tinh thần giúp đỡ cha mẹ. Các minh chứng có thể là ảnh chụp, video ngắn hoặc phản hồi bằng tin nhắn. Hàng tuần, giáo viên tổng hợp thông tin, đưa ra nhận xét chung trên nhóm, đồng thời biểu dương các em duy trì nề nếp tốt. Bên cạnh đó, nhóm Zalo cũng là nơi phụ huynh chia sẻ khó khăn trong việc rèn luyện con tại nhà để giáo viên tư vấn, hỗ trợ kịp thời.

Việc kết hợp với gia đình qua nhóm Zalo đã góp phần mở rộng phạm vi quản lí nề nếp từ lớp học đến gia đình, tạo nên sự thống nhất trong giáo dục. Học sinh không còn coi nền nếp là yêu cầu chỉ có ở trường mà hình thành ý thức giữ nề nếp ngay trong sinh hoạt hằng ngày. Phụ huynh được tham gia trực tiếp vào quá trình theo dõi, rèn luyện, từ đó nâng cao trách nhiệm và sự quan tâm dành cho con. Số liệu cuối học kỳ cho thấy trên 80% phụ huynh phản hồi tích cực, thường xuyên gửi minh chứng về thói quen của con tại nhà; 75% học sinh có sự cải thiện rõ rệt trong việc tự giác làm bài, chuẩn bị đồ dùng học tập trước khi đến lớp. Quan trọng hơn, mối quan hệ giữa giáo viên – phụ huynh trở nên gần gũi, hợp tác, cùng chung mục tiêu giáo dục. Nhờ vậy, nề nếp học tập và sinh hoạt của học sinh được duy trì liên tục, nhất quán, góp phần hình thành nhân cách và kĩ năng tự quản, phù hợp định hướng phát triển toàn diện của Chương trình GDPT 2018.

Giải pháp 4: Thực hiện phong trào “Mỗi ngày một niềm vui” để học sinh tạo nền nếp tập thể

Một trong những yêu cầu quan trọng của Chương trình GDPT 2018 là hình thành cho học sinh phẩm chất nhân ái, trách nhiệm và năng lực hợp tác. Điều này không chỉ thể hiện qua kết quả học tập mà còn qua nền nếp sinh hoạt tập thể. Nếu trong lớp học, mỗi học sinh chỉ quan tâm đến bản thân thì khó có thể tạo nên một tập thể đoàn kết, tích cực. Do đó, giáo viên cần tổ chức những hoạt động thường xuyên, tạo cơ hội để học sinh gắn kết, chia sẻ và cùng nhau xây dựng nề nếp. Phong trào “Mỗi ngày một niềm vui” có vai trò đặc biệt ở chỗ: nó biến việc rèn luyện nền nếp tập thể thành hoạt động hằng ngày, nhẹ nhàng, vui vẻ, giúp học sinh không thấy áp lực mà vẫn hình thành thói quen tốt. Khi mỗi ngày đến trường đều có một niềm vui, học sinh sẽ có động lực duy trì kỷ luật, tuân thủ nội quy và góp phần xây dựng tập thể lớp đoàn kết, hạnh phúc.

Giáo viên cùng cán bộ lớp thống nhất xây dựng phong trào “Mỗi ngày một niềm vui” với nội dung phong phú nhưng dễ thực hiện. Mỗi buổi sáng, lớp trưởng hoặc cán sự nề nếp điều hành hoạt động 5 phút khởi động: cả lớp cùng nhau hát một bài, kể một câu chuyện ngắn, chia sẻ một lời chúc, hoặc tham gia một trò chơi nhỏ. Sau hoạt động này, lớp trưởng sẽ công bố “niềm vui trong ngày” – có thể là lời khen dành cho học sinh đạt thành tích tốt, một tấm gương vượt khó, hoặc một việc làm đẹp của bạn trong lớp. Song song với đó, giáo viên khuyến khích mỗi tổ, nhóm học sinh đề xuất ý tưởng tạo niềm vui: trang trí góc lớp, trồng thêm chậu hoa, chuẩn bị tiết mục văn nghệ, hoặc đơn giản là cùng nhau giữ vệ sinh lớp học sạch sẽ. Tất cả được ghi nhận bằng hình ảnh, đăng lên bảng tin lớp hoặc chia sẻ trên nhóm Zalo để phụ huynh cùng theo dõi. Phong trào được duy trì liên tục, có sự luân phiên giữa các tổ để tạo sự đa dạng, tránh nhàm chán.

Sau một thời gian triển khai, phong trào “Mỗi ngày một niềm vui” đã tạo ra sự thay đổi rõ rệt trong nề nếp tập thể của lớp. Học sinh đến trường với tâm trạng vui vẻ, hứng khởi, chủ động tham gia vào các hoạt động chung. Các em biết quan tâm, khen ngợi, động viên lẫn nhau, từ đó bầu không khí lớp học trở nên tích cực, thân thiện. Việc duy trì hoạt động tập thể hằng ngày giúp học sinh hình thành thói quen tuân thủ thời gian, tôn trọng kỷ luật, có trách nhiệm với công việc được phân công. Tỉ lệ học sinh tham gia đầy đủ các hoạt động tập thể tăng từ 65% lên hơn 90%, số học sinh rụt rè, thụ động giảm rõ rệt. Phụ huynh cũng nhận thấy sự thay đổi trong tinh thần, thái độ học tập và sự gắn bó của con em với lớp. Quan trọng hơn, phong trào này đã góp phần tạo nên một tập thể lớp đoàn kết, kỷ luật, yêu thương, phù hợp mục tiêu xây dựng “lớp học hạnh phúc, lớp học có nền nếp tổ chức” mà Chương trình GDPT 2018 hướng tới.

6. Kết quả đạt được

Sau khi áp dụng đồng bộ các giải pháp ứng dụng CNTT trong quản lí nền nếp lớp học, tập thể lớp đã có những chuyển biến rõ rệt. Trước hết, học sinh có ý thức tự giác cao hơn trong việc tuân thủ nội quy, biết chủ động kiểm tra đồ dùng học tập, thực hiện giờ giấc đúng quy định, giữ gìn vệ sinh và tích cực tham gia các hoạt động tập thể. Nếu như đầu năm chỉ khoảng 35–40% học sinh duy trì được nề nếp ổn định thì đến cuối học kỳ, tỉ lệ này tăng lên hơn 80%. Đặc biệt, nhiều em vốn rụt rè, thụ động đã mạnh dạn tham gia phát biểu, tự tin trình bày ý kiến trước lớp.

Về phía giáo viên, công tác quản lí nền nếp trở nên khoa học, minh bạch và tiết kiệm thời gian. Thay vì mất nhiều giờ ghi chép sổ sách, giáo viên có thể theo dõi tức thì qua hệ thống điện tử, đồng thời đưa ra phản hồi kịp thời và công bằng. Điều này cũng giúp giáo viên có thêm quỹ thời gian để tập trung cho hoạt động dạy học và giáo dục cá nhân.

Về phía phụ huynh, mức độ phối hợp được nâng lên rõ rệt. Thông qua các ứng dụng kết nối, phụ huynh thường xuyên cập nhật được tình hình của con, từ đó có biện pháp động viên, hỗ trợ phù hợp. Nhiều phụ huynh trước đây ít quan tâm đã bắt đầu chú ý nhiều hơn, cùng đồng hành với giáo viên trong việc rèn nề nếp.

Nhìn chung, kết quả đạt được cho thấy việc ứng dụng CNTT đã tạo nên sự thay đổi tích cực: nề nếp lớp học ổn định, tinh thần tập thể nâng cao, mối quan hệ giáo viên – học sinh – phụ huynh gắn kết hơn. Đây là tiền đề quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đúng định hướng đổi mới của Chương trình GDPT 2018.

7. Bài học kinh nghiệm

Qua quá trình triển khai đề tài, bản thân tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Về phía giáo viên: Giáo viên cần kiên trì, linh hoạt trong việc áp dụng CNTT, không nóng vội, biết điều chỉnh phù hợp với đặc điểm lớp học. Quan trọng hơn, CNTT chỉ là công cụ hỗ trợ, yếu tố quyết định vẫn là tình yêu nghề, sự gương mẫu và tấm gương của người thầy.

Về phía học sinh: Học sinh tiểu học thích sự sinh động, gamification và hình ảnh trực quan. Do đó, khi thiết kế các công cụ số, cần tạo sự gần gũi, hấp dẫn, tránh khô khan, áp đặt. Cần khuyến khích học sinh tham gia tự quản, tự phản hồi để phát huy tính chủ động.

Về phía phụ huynh: Sự phối hợp của phụ huynh giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì nề nếp ở nhà. Giáo viên cần tạo kênh liên lạc thường xuyên, dễ tiếp cận, đồng thời giải thích rõ ý nghĩa của các hoạt động để phụ huynh yên tâm và đồng hành.

Về tổ chức thực hiện: Việc ứng dụng CNTT phải gắn với điều kiện thực tế của nhà trường, tránh áp dụng tràn lan hoặc quá phụ thuộc vào công nghệ. Cần lựa chọn công cụ phù hợp, dễ sử dụng, phổ biến với cả giáo viên, học sinh và phụ huynh.

Về ý nghĩa lâu dài: Việc rèn nền nếp không thể chỉ thực hiện trong một thời gian ngắn mà là quá trình liên tục. Do đó, giáo viên cần kiên trì, sáng tạo, thường xuyên đổi mới cách làm để duy trì sự hứng thú và hiệu quả.

Những bài học trên không chỉ có ý nghĩa trong phạm vi lớp học mà còn có thể nhân rộng, áp dụng cho nhiều lớp, nhiều trường, góp phần xây dựng mô hình “lớp học có nền nếp tổ chức” gắn với chuyển đổi số trong giáo dục tiểu học.

Tích hợp một số kĩ năng sống cho học sinh để xây dựng lớp học đoàn kết trong công tác chủ nhiệm lớp

III. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. Kết luận

Qua quá trình nghiên cứu và triển khai đề tài “Ứng dụng CNTT để tạo lớp học có nền nếp tổ chức theo Chương trình GDPT 2018”, tôi nhận thấy:

Ý nghĩa của đề tài: Việc áp dụng CNTT trong quản lí nền nếp lớp học không chỉ là xu thế tất yếu trong thời đại chuyển đổi số, mà còn là biện pháp thiết thực để hiện thực hóa mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh theo yêu cầu của Chương trình GDPT 2018.

Tóm lược giải pháp và hiệu quả: Các giải pháp như: sử dụng phiếu khảo sát điện tử Google Form để phân loại đối tượng học sinh; ứng dụng ClassDojo trong đánh giá nền nếp hằng ngày; kết nối phụ huynh qua nhóm Zalo; và duy trì phong trào “Mỗi ngày một niềm vui” để tạo nền nếp tập thể… đã mang lại những chuyển biến tích cực. Học sinh tự giác, tích cực hơn; giáo viên quản lí lớp học khoa học, minh bạch; phụ huynh gắn bó, đồng hành cùng con trong quá trình rèn luyện.

Lời kết: Đề tài đã chứng minh rằng khi CNTT được ứng dụng đúng cách, lớp học không chỉ có nề nếp tổ chức vững chắc mà còn trở thành môi trường thân thiện, hứng thú, nơi mỗi ngày đến trường thật sự là một ngày vui. Đây là tiền đề quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong giai đoạn đổi mới hiện nay.

2. Kiến nghị

Để việc ứng dụng CNTT trong xây dựng nề nếp lớp học đạt hiệu quả cao và có tính bền vững, tôi mạnh dạn đề xuất một số kiến nghị sau:

Đối với nhà trường:

Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị CNTT phù hợp, đảm bảo kết nối internet ổn định cho giáo viên và học sinh.

Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng CNTT trong quản lí lớp học cho giáo viên, đồng thời khuyến khích sáng kiến đổi mới, nhân rộng những mô hình hiệu quả.

Tạo điều kiện để các lớp chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau trong việc ứng dụng CNTT vào quản lí nền nếp.

Đối với phụ huynh:

Tích cực phối hợp cùng giáo viên trong việc theo dõi, rèn luyện nề nếp cho con thông qua các ứng dụng kết nối.

Dành thời gian đồng hành, động viên, khen ngợi kịp thời, đồng thời nêu gương về kỷ luật, trách nhiệm để học sinh noi theo.

Phản hồi thường xuyên cho giáo viên về những thuận lợi, khó khăn khi áp dụng biện pháp để cùng nhau điều chỉnh, hoàn thiện.

Đối với giáo viên:

Chủ động, sáng tạo trong việc lựa chọn và kết hợp các công cụ CNTT phù hợp với điều kiện thực tế.

Luôn đặt học sinh làm trung tâm, coi CNTT là phương tiện hỗ trợ, không thay thế vai trò tình cảm, sự gương mẫu và sự gần gũi của người thầy.

Tôi tin rằng, với sự đồng thuận và nỗ lực từ nhà trường, giáo viên, phụ huynh và chính học sinh, việc ứng dụng CNTT để xây dựng lớp học có nền nếp tổ chức sẽ ngày càng hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, đáp ứng yêu cầu đổi mới của Chương trình GDPT 2018.

Đây là Sáng kiến mới 100%, do thầy Lê Hồng Minh thiết kế nhằm hỗ trợ miễn phí cho giáo viên phục vụ công việc dạy học và được đăng tải độc quyền trên website bienphap.vn và được công ty DMCA bảo mật quyền sở hữu trí tuệ. Thầy nghiêm cấm tất cả mọi người không được phép chia sẻ lại hoặc buôn bán trên tất cả các trang mạng xã hội dưới bất cứ hình thức nào!

Ứng dụng CNTT để xây dựng lớp học tích cực và thân thiện để phát triển phẩm chất cho học sinh lớp 4